Połączenie spółek a prawo do 9% stawki CIT

Stawka 9% CIT – ogólne zasady

Aby mieć możliwość stosowania 9% stawki, podatnik CIT musi spełnić określone wymogi prawne.

Pisałam o tym m.in. w artykułach:

• Dla kogo 9% stawka podatku CIT?
• Przekroczenie limitu 2.000.000 Euro przez podatnika CIT – jaka stawka podatku?

Jak wynika z lektury podstawowego w tym zakresie przepisu art. 19 ustawy o CIT dla zastosowania 19% stawki podatku CIT konieczne jest spełnienie przez spółkę wymogów małego podatnika za rok poprzedzający oraz istotny jest limit przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym.

Jednocześnie ustawodawca wprowadził dla niektórych podatników czasowe wyłączenie z możliwości stosowania 9% stawki CIT.

Dotyczy ono podatników podejmujących określone czynności restrukturyzacyjne, w tym m.in. powstających w wyniku przekształcenia (chodzi tu o przekształcenia spółek nie będących podatnikami CIT – tj. spółki cywilnej, jawnej czy partnerskiej  w spółki podlegające CIT), podatników powstałych w wyniku podziału spółki czy podatników powstałych w związku z wniesieniem do takiego podmiotu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub w związku z wniesieniem wkładu niepieniężnego w postaci składników przedsiębiorstwa o wartości powyżej 10.000 EURO.

W ww. przypadkach brak możliwości zastosowania 9% stawki CIT ma miejsce w roku w którym dana czynność restrukturyzacyjna została zrealizowana oraz w roku następnych. Wynika z tego że w trzecim roku możliwe jest już opodatkowanie zwykłych dochodów spółki podatkiem wg stawki 9%, oczywiście pod zwykłymi warunkami, wynikającymi z innych przepisów Ustawy.

Połączenie spółek zgodnie z przepisami K.s.h.

Czasami dla zaoszczędzenia firmy decydują się na przeprowadzenie połączenia (fuzji). Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych połączenie spółek może być przeprowadzone w ramach jednego z dwóch modeli:

1. Pierwszy zakłada, że dwie lub więcej spółek łączą się w ten sposób, że tworzą zupełnie nową spółkę (fuzja per unionem).

2. Drugi zakłada, że jedna ze spółek jako spółka przejmująca przejmuje majątek/majątki spółki lub spółek przyłączanych (fuzja per incorporationem).

Niezależnie od zastosowanego modelu, ostatecznie spółki, które zostały przejęte zostają wykreślone z rejestru przedsiębiorców KRS, zaś w obrocie prawnym pozostaje wyłącznie jeden podmiot.

Więcej na ten temat m.in. w artykule pt. Połączenie spółek handlowych – możliwości i ograniczenia

Stawka CIT w przypadku połączenia spółek

Fuzja spółek jest niewątpliwie procesem restrukturyzacyjny, jest również wymieniona w art. 19 ust. 1a pkt. 1) Ustawy o CIT.

Z przepisu tego wynika, że czasowe wyłączenie możliwości stosowania 9% stawki CIT (w roku przeprowadzenia danego rodzaju działań restrukturyzacyjnych oraz w roku następnym) dotyczy podatnika, „który został utworzony: (…) w wyniku (…), połączenia (…)”.

Przepis ogranicza zatem stosowanie stawki 9% CIT tylko do podatników, którzy zostali utworzeniu w wyniku połączenia, a zatem przechodząc na przepisy Kodeksu spółek handlowych – ma to zastosowanie wówczas kiedy fuzja polega na utworzeniu z istniejących spółek nowej spółki czy w modelu fuzji per unionem.

Natomiast w przypadku podjęcia przez łączące się spółki, że połączenie nastąpi w ten sposób, że spółka przejmująca przejmie majątki spółek przejmowany w zamian za akcje/udziały jakie zostaną wydane wspólnikom spółek przejmowanych – czyli w modelu fuzji per incorporationem (inaczej przez przejęcie), nie ma przeszkód do stosowania 9% stawki podatku CIT.

Potwierdzają to także organy podatkowe. Np. w interpretacji z dnia 21.12.20222 sygn. 0111-KDIB1-2.4010.678.2022.1.EJ, Dyrektor KIS wskazał, że:

„Na gruncie ustawy o CIT, ustawodawca nie uregulował pojęcia „utworzony”. Z uwagi na powyższe w celu prawidłowej wykładni powołanego przepisu celowe jest odwołanie się do wykładni literalnej. Zgodnie z internetowym słownikiem języka polskiego PWN (https://sjp.pwn.pl/szukaj/utworzony.html) pod pojęciem „utworzony” należy rozumieć: zorganizować, założyć coś, co do tej pory nie istniało, spowodować powstanie czegoś, uformować się w pewien sposób, powstać. Z uwagi na powyższe należy przyjąć, że art. 19 ust. 1a ustawy o CIT odnosi się do podmiotów, które powstały w jeden ze wskazanych na gruncie powołanego przepisu sposobów.

Aby zatem art. 19 ust. 1a ustawy o CIT miał zastosowanie do konkretnego podatnika, musi on zostać utworzony w jeden ze sposobów wskazanych na gruncie powołanego przepisu. (…)W wyniku połączenia przez przejęcie, spółka przejmująca zwiększa jedynie swój majątek. W wyniku połączenia przez przejęcie nie dochodzi do utworzenia podatnika w rozumieniu art. 19 ust. 1a ustawy o CIT. Do utworzenia nowego podmiotu na skutek połączenia, który to podmiot nie miałby prawa do stosowania preferencyjnej stawki podatkowej w wysokości 9% mogłoby dojść jedynie na skutek połączenia dwóch lub więcej podmiotów następujących przez zawiązanie nowej spółki.

W konsekwencji powyższego spod dyspozycji art. 19 ust. 1a ustawy o CIT wyłączone zostało połączenie przez przejęcie z uwagi na okoliczność, iż w wyniku wskazanej operacji nie dochodzi do powstania nowego podmiotu”.

Analogicznie Dyrektor KIS chociażby w interpretacji z dnia 28 kwietnia 2022 r. sygn.0111-KDIB1-2.4010.43.2022.1.AK.

WAŻNE!

Decydując się na przeprowadzenie konsolidacji spółek przez połączenie należy brać pod uwagę model połączenia, ma on znaczenie m.in. dla stawki opodatkowania podatkiem CIT. Fuzja przez przejęcie nie wyłącza stosowania (9 % stawki CIT).

Stan prawny na dzień 2 marca 2023 r.

Małgorzata Gach – radca prawny i doradca podatkowy w Kancelarii Radcy Prawnego Małgorzaty Gach