Podatek minimalny CIT – sygnały prawne

Obraz Michal Jarmoluk z Pixabay

Kto będzie zobowiązany do zapłaty podatku minimalnego CIT?

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 24ca ust. 1 ustawy o CIT do zapłaty minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych będą zobowiązane spółki oraz podatkowe grupy kapitałowe [1] które mają siedzibę lub zarząd na terytorium Polski oraz poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo nie poniosły straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, ale udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określony zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o  CIT [2] w przychodach innych niż z zysków kapitałowych stanowi nie więcej niż 2% (poziom rentowności).

Ważne!

Niniejszy podatek wynosi 10% podstawy opodatkowania.

Kto nie zapłaci podatku minimalnego?

Na podstawie art.  24ca ust. 14  ustawy o CIT z zapłaty podatku minimalnego zostaną zwolnieni m.in. podatnicy, którzy:

1) roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym,

2) są przedsiębiorstwami finansowymi (np. bank krajowy, instytucje kredytowe, krajowy zakład ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne otwarte oraz alternatywne fundusze inwestycyjne) [3],

3) prowadzą działalność  jako  spółki, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

4) zostali postawieni w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym,

5) są przedsiębiorstwami  górniczymi.

Przeczytaj także:

• Upadłość przedsiębiorcy: Wniosek o ogłoszenie upadłości
• Restrukturyzacja przedsiębiorstwa – najważniejsze informacje

Ważne!

Podatku tego nie będą płacić podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych PIT zarówno ci, którzy rozliczają się z fiskusem na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jak i w oparciu o księgi rachunkowe.

Podatnicy pytają, organ skarbowy wyjaśnia

Przepis art. 24ca ust. 1 ustawy o CIT wskazuje, że minimalnym podatkiem CIT objęte są także PGK (podatkowe grupy kapitałowe). Czy wszystkie? Odpowiedź znajduje się w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 16 października 2023 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.424.2023.1.END).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 15 listopada 2022 r. została zawarta umowa o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej ( PGK). Umowa ta została zawarta na okres 3 lat podatkowych (2023-2025). Rokiem podatkowym wybranym przez PGK jest rok kalendarzowy, przy czym pierwszy rok podatkowy rozpoczął się 1 stycznia 2023 r. Spółka dominująca przedłożyła wcześniej wymienioną Umowę do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego. W dniu 30 grudnia 2022 r. została wydana decyzja o rejestracji PGK.

Wnioskodawca chciał wiedzieć: „Czy w przedstawionym powyżej stanie faktycznym PGK nie będzie zobowiązana do stosowania przepisu art. 24ca ust. 1 Ustawy o CIT w latach 2023-2025 w związku z art. 24ca ust. 14 pkt 1 Ustawy o CIT?”.

W wydanej interpretacji indywidualnej Dyrektor KIS wyjaśnił, że:

„Status podatnika PGK nabywa z chwilą zarejestrowania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej, (…)”. Tym samym „nowoutworzona od 1 stycznia 2023 r. podatkowa grupa kapitałowa jest odrębnym, nieistniejącym wcześniej podatnikiem, który korzysta z wyłączenia z obowiązku zapłaty podatku minimalnego na podstawie art. 24ca ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT”. Zatem „należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że PGK w roku rozpoczęcia działalności oraz w kolejnych 2 latach podatkowych następujących bezpośrednio po tym roku (w latach 2023-2025), będzie korzystała z wyłączenia, o którym mowa w art. 24ca ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT” .

Tożsame stanowisko zawiera interpretacja indywidualna z dnia 28 listopada 2023 r. (sygn.: 0111-KDIB1-2.4010.520.2023.1.END).

Kiedy spółki prawa handlowego nie podlegają minimalnemu CIT?

W interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 26 sierpnia 2022 r. (sygn.0111-KDIB1-1.4010.364.2022.1.SG)

Dyrektor  KIS wyjaśnił, że:

„posiadanie przez spółkę prostej struktury właścicielskiej oznacza, że jej udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Aby nie podlegać podatkowi minimalnemu, taką strukturę właścicielską spółka powinna posiadać przez cały rok podatkowy (…).Tym samym podjęte przez Państwa w trakcie 2021 r. działania nad planowanym uproszczeniem struktury udziałowej w Spółce jak to zostało wskazane we wniosku i kontynuowane w 2022 r. nie mogą skutkować sytuacją, że nie będą Państwo zobowiązani do zapłacenia podatku minimalnego tylko dlatego, że spełnili Państwo warunek z wyłączenia z tego podatku na ostatni dzień ostatniego roku podatkowego SKA, przy jednoczesnych zmianach struktury własnościowej przed tym dniem”.

Co będzie stanowiło podstawę opodatkowania podatkiem minimalnym od spółek?

Stawka minimalnego podatku dochodowego od spółek wynosi 10% podstawy opodatkowania.

Z dyspozycji art. 24 ca ust 3 ustawy o CIT podstawę opodatkowania minimalnego CIT będzie stanowić m.in.

1) kwota wynoszącą 1,5% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych osiągniętych przez podatnika w roku podatkowych,

2) koszty finansowania dłużnego kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 ustawy o CIT,

3) koszty usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.

W piśmiennictwie podkreślono:

„Podatnik może wybrać uproszczony sposób ustalania podstawy opodatkowania stanowiącej kwotę odpowiadającą 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, przy czym o wyborze takiego sposobu ustalania podstawy opodatkowania podatnik informuje w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1 PDOPrU, składanym za rok podatkowy, za który dokonał wyboru” – tak Modzelewski W., J. Pyssa J. (red.), Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Wyd. 21, Warszawa 2023 [w:] komentarzu do art. 24ca ustawy o CIT, Legalis .

Czy podatek minimalny CIT można pomniejszyć?

Podatek minimalny od spółek można pomniejszyć.

W interpretacji indywidualnej (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.580.2022.2.JKU) z dnia 17 listopada 2022 r. Dyrektor KIS stwierdził, że:

„Minimalny podatek dochodowy jest podatkiem rocznym, obliczanym po zakończeniu danego roku obrotowego. Podatnicy obowiązani do zapłaty minimalnego podatku dochodowego są obowiązani w rocznym zeznaniu podatkowym wykazać podstawę opodatkowania wraz z pomniejszeniami o ewentualne odliczenia i kwotę minimalnego podatku dochodowego.

Zatem, w przypadku zaistnienia przesłanek do obliczenia podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym podatnikowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia tej podstawy o kwotę ulgi B+R dotyczącej roku bieżącego oraz stosownie do art. 18d ust. 8 ustawy CIT, o nieodliczone jeszcze kwoty ulgi B+R z sześciu wcześniejszych lat podatkowych, łącznie do kwoty nieprzekraczającej podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym. Kwota podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym w danym roku podatkowym wyznacza górną granicę odliczenia przysługującego podatnikowi z tytułu ulgi B+R z roku bieżącego oraz nieodliczonej ulgi B+R z wcześniejszych lat podatkowych”.

Powyższe potwierdza to również interpretacja indywidualna  wydana przez Dyrektora KIS w dniu   2022-05-10 (sygn. 0111-KDIB1-3.4010.101.2022.1.MBD).

Zobacz e-book:  Ulga badawczo-rozwojowa – koszty kwalifikowane – interpretacje podatkowe

Jaki był cel wprowadzenia przepisów dotyczących minimalnego podatku CIT

Głównym celem wprowadzenia regulacji dotyczących minimalnego podatku dochodowego miało być ograniczenie optymalizacji podatkowej oraz takich metod rozliczeń w księgach rachunkowych podmiotów, dzięki którym podmioty gospodarcze cykliczne wykazywały straty lub bardzo minimalne zyski oraz niską rentowność prowadzonej działalności gospodarczej.

Na ten moment, trudno ocenić skalę podmiotów, które będą zobowiązane do uregulowania w roku 2025 nowego zobowiązania w postaci minimalnego podatku dochodowego CIT.

Podstawa prawna:

Art. 24ca Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. 2023. 2805)

Objaśnienie:

[1] Kwestie dotyczące podatkowej grupy kapitałowej reguluje art. 1a ustawy ust. 1 ustawy o CIT zgodnie z którym podatnikami mogą być również grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych. Wymogi podatkowej grupy kapitałowej określa art. 1a ust. 2, 2a, 2b ustawy o CIT.

[2]  Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów.

[3] Wykaz podmiotów wyłączonych z zapłaty podatku minimalnego CIT zawiera art. 15 ust. 16c ustawy o CIT.

Stan prawny na dzień 9 stycznia 2024 roku

Małgorzata Gach, Wanda Książek