Prawo cywilne
Zastrzeżenie nr PESEL – nowa możliwość
Od dnia 17 listopada 2023 r. osoba pełnoletnia może zastrzec swój numer PESEL.
Obraz autorstwa jcomp na Freepik
Zobaczmy regulację prawną
Aktualnie zostały wdrożone przepisy art. 8 i art. 21 Ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości, Dz.U. 2023. 1394 (ustawa nowelizująca). Minister Cyfryzacji wydał Rozporządzenie z dnia 7 listopada 2023 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu wypełniania wniosków stosowanych przy zastrzeganiu albo cofaniu zastrzeżenia numeru PESEL (Dz. U. 2023. 2485).
Data ich wejścia w życie została określona w Komunikacie Ministra Cyfryzacji wydanym w dniu 31 października 2023 r. w sprawie określenia terminu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie przepisów dotyczących prowadzenia rejestru zastrzeżeń numerów Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności oraz niektórych usług z tym związanych (Mon. Pol. 2023. 1194)
Co ma na celu zastrzeżenie PESEL ?
Zastrzeżenie numeru PESEL ma na celu zapobieżenie kradzieży naszej tożsamości. Dzięki temu oszuści nie będą mogli wziąć kredytu lub pożyczki, ani też nie wyrobić duplikatu karty SIM (tzw. SIM swapping) po to, żeby później nielegalnie autoryzować zawierane transakcje finansowe.
Przez zastrzeżenie PESEL rozumie się zamieszczenie w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL. Ich administratorem jest minister właściwy do spraw informatyzacji tj. minister cyfryzacji.
Gdzie można zastrzec swój PESEL?
Pełnoletnia osoba fizyczna może zastrzec swój PESEL przez internet lub w wybranym przez siebie urzędzie gminy.
Instrukcje zastrzeżenia PESEL znajdują się TUTAJ.
Istotne!
W przypadku niemożności złożenia wniosku o zastrzeżenie numeru PESEL spowodowanej chorobą, niepełnosprawnością lub inną niedającą się pokonać przeszkodą zastrzeżenia numeru PESEL można dokonać przez pełnomocnika.
W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych albo posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wniosek o zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL może złożyć opiekun prawny albo jej kurator.
Kiedy instytucje będą sprawdzać, czy PESEL danej osoby został zastrzeżony?
Od 1 czerwca 2024 r. instytucje sprawdzą czy nasz PESEL został zastrzeżony.
Przykładowo:
1. Notariusz odmówi dokonania czynności notarialnej, której przedmiotem jest:
1) nabycie, zbycie lub obciążenie nieruchomości lub udziału w nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub udziału w nich,
2) sporządzenie pełnomocnictwa do nabycia, zbycia lub obciążenia nieruchomości lub udziału w nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub udziału w nich – jeżeli stroną lub mocodawcą jest osoba fizyczna, której numer PESEL jest zastrzeżony w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL. (art. 1 ustawy nowelizującej ).
2. Banki przed zawarciem umowy rachunku oszczędnościowego i rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, kredytu, albo pożyczki , lub leasingu obowiązkowo zweryfikują, czy numer PESEL jest zastrzeżony ( art. 3 ustawy nowelizującej).
3. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych odmówi wydania kopii lub wtórnika karty lub innego urządzenia, służących do identyfikacji abonenta w publicznej sieci telekomunikacyjnej lub ich cyfrowego odwzorowania, jeżeli w chwili weryfikacji podany numer PESEL abonenta jest zastrzeżony w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL (art. 5 ustawy nowelizującej).
Źródło: Zastrzeż swój numer PESEL lub cofnij zastrzeżenie
Podstawa prawna:
- Art. 1, art. 3, art. 5 , art. 8, , art. 21 , art. 26 pkt 1 -3, pkt 9 Ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości (Dz.U. 2023.1394).
- Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 7 listopada 2023 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu wypełniania wniosków stosowanych przy zastrzeganiu albo cofaniu zastrzeżenia numeru PESEL (Dz.U. 2023.2485).
- Komunikat Ministra Cyfryzacji z dnia 31 października 2023 r. w sprawie określenia terminu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie przepisów dotyczących prowadzenia rejestru zastrzeżeń numerów Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności oraz niektórych usług z tym związanych (Mon. Pol. 2023.1194).
Stan prawny na dzień 24 listopada 2023 roku
Małgorzata Gach, Wanda Książek
