Prawo gospodarcze
W 2024 roku wzrosła składka zdrowotna dla firm
Każdego roku wzrastają składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców – podatników PIT. Poznajmy kwoty obowiązujące w 2024 roku.
Obraz autorstwa Freepik
Którzy przedsiębiorcy muszą obowiązkowo opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne?
Na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy zdrowotnej [1] obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby prowadzące działalność pozarolniczą lub osoby z nimi współpracujące.
W świetle art. 8 ust. 6 ustawy systemowej [2] osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą są m.in.:
- przedsiębiorcy zarejestrowani w CEIDG, w tym wspólnicy spółki cywilnej,
- wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- akcjonariusze prostej spółki akcyjnej, którzy wnoszą do spółki wkład, w postaci świadczenia pracy lub usług
- komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej.
Zobacz: Komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej a składki ubezpieczeniowe od 1.01.2023 r.
Od czego zależy wysokość składki zdrowotnej ?
Wysokość składki zdrowotnej w 2024 r. zależy od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i wysokości uzyskiwanych dochodów/przychodów. W przypadku działalności gospodarczej wchodzić może w grę:
- opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli według 12% lub 32% skali podatkowej lub
- opodatkowanie 19% podatkiem liniowym albo
- opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Podatkowy „rok składkowy” – co to takiego?
Dla podatników PIT, którzy z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej opłacają podatek dochodowy według skali podatkowej, podatek liniowy lub korzystają z ulgi IP Box (IP BOX (Innovation Box) – najważniejsze informacje) w art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej ustawodawca wprowadził «rok składkowy». Jest to okres od „1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego”. W 2024 r. dla tych przedsiębiorców nowy rok składkowy trwa od 1 lutego 2024 r. do 31 stycznia 2025 r. W przypadku podatnika opodatkowanego ryczałtowo rok składkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym.
Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym – jaka składka zdrowotna
Przedsiębiorcy – podatnicy PIT opodatkowani skalą podatkową, podatkiem liniowym lub IP Box za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne od miesięcznej podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie. Stanowi ona dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka (art. 81 ust. 2c ustawy zdrowotnej).
Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy zdrowotnej składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki. Dotyczy ona podatników PIT, którzy rozliczają się według progresywnej skali podatkowej 12% lub 32 %.
W świetle art. 79a ustawy zdrowotnej składka na ubezpieczenie zdrowotne osób opodatkowanych 19% podatkiem liniowym wynosi 4,9% podstawy wymiaru składki, jednak nie mniej niż kwota odpowiadająca 9%:
1) minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, o którym mowa w art. 81 ust. 2, w przypadku składki obliczanej od miesięcznej podstawy jej wymiaru;
2) iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym, o którym mowa w art. 81 ust. 2, i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru.
Z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. [3] wynika, że od dnia 1 stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4.242 zł, natomiast od 1 lipca 2024 r. zostaje ustalone w wysokości 4.300 zł. Są to wartości brutto.
„Nowa kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. 4.242 zł będzie stanowiła najniższą podstawę wymiaru składki dopiero od składek należnych za luty 2024 r. i będzie obowiązywała aż do stycznia 2025 r.
Nie będzie ona podwyższana od 1 lipca 2024 r. wraz z kolejnym w tym roku wzrostem kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę do kwoty 4300 zł” – zapewnia ZUS [4].
Zatem w okresie od 1 lutego 2024 r. do 31 stycznia 2025 r. podstawa wymiaru składki zdrowotnej nie może być niższa od kwoty 4.242 zł, zaś składka nie mniejsza niż – 381,78 zł (4.242 zł × 9%).
Sprawdź także: Kalkulator do obliczania rocznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne
Nie wszyscy podatnicy mogą odliczyć składki zdrowotne
Przedsiębiorcy, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wybrali opodatkowanie podatkiem liniowym mogą odliczyć składki zdrowotne przez:
1) zaliczenie składki zdrowotnej do kosztów uzyskania przychodu w roku podatkowym (art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT) lub
2) odliczenie kwoty zapłaconych składek zdrowotnych od dochodu (art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT).
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Finansów wydanym w dniu 19 grudnia 2023 r. r. w sprawie wysokości kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne zaliczanej do kosztów uzyskania przychodów lub odliczanej od dochodu, w roku 2024 (M.P. z 2023 r. poz. 1456) „wysokość kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne (…) w roku 2024 nie może przekroczyć 11 600 zł”. Jest to wspólny limit roczny dla podatnika oraz osób z nim współpracujących.
Podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych w 2024 r. nie będą mogli odliczyć składki zdrowotnej od podatku, ani też zaliczyć jej zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtowo – jaka składka zdrowotna
W celu obliczenia wysokości składki zdrowotnej przedsiębiorcy na ryczałcie w 2024 r. istotna jest kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. W Obwieszczeniu z dnia 22 stycznia 2024 r w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2023 r. (M.P. z 2024 r. poz. 82) Prezes Głównego Urzędu Statystycznego podał, że wyniosło ono 7767,85 zł.
Stosownie do art. 81 ust. 2f pkt 1- 3 ustawy zdrowotnej :
1. W przypadku, gdy roczny przychód ryczałtowca osiągnięty od początku roku kalendarzowego wynosi do 60 000,00 zł, wówczas podstawę naliczenia składki zdrowotnej stanowi 60% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – 4 660,71 zł (7 767,85 zł × 60%). Miesięczna składka zdrowotna to 419,46 zł (4 660,71 zł x 9%).
2. Jeżeli roczny przychód ryczałtowca osiągnięty od początku roku kalendarzowego wynosi do 300 000,00 zł , wówczas podstawę naliczenia składki zdrowotnej stanowi 100% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw – 7 767,85 zł (7 767,85 zł × 100%). Miesięczna składka zdrowotna to 699,11 zł (7 767,85 zł x 9%).
3. Natomiast, gdy roczny przychód ryczałtowca osiągnięty od początku roku kalendarzowego wynosi powyżej 300 000,00 zł, wtedy podstawę naliczenia składki zdrowotnej stanowi 180% przeciętnego wynagrodzenia 13 982,13 zł (7 767,85 zł × 180%). Miesięczna składka zdrowotna to 1 258,39 zł (13 982,13 zł x 9%).
Objaśnienie:
[1] ustawa zdrowotna : ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146)
[2] ustawa systemowa: ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1230)
[3] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. : Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1893)
[4] ZUS: Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych lub w formie karty podatkowej. Minimalna składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2024 r. (dostęp w dniu 19 lutego 2024 r.)
Podstawa prawna:
- Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c i pkt 1a, art. 79 ust. 1, art. 79a ust. 1 , art. 81 ust. 2 , ust. 2c, ust. 2d , ust. 2e, ust. 2f Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146).
- Art. 27 ust. 1, art. 30c ust. 1, art. 30ca ust. 1-2 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647).
- Art. 8 ust. 6 pkt 2 i pkt 4- 4b Ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1230)
- Obwieszczenie Ministra Finansów z 19 grudnia 2023 r. r. w sprawie wysokości kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne zaliczanej do kosztów uzyskania przychodów lub odliczanej od dochodu, w roku 2024 (M.P. z 2023 r. poz. 1456)
- Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 22 stycznia 2024 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale 2023 r. (M.P. z 2024 r. poz. 82)
Stan prawny na dzień 1 marca 2024 r.
Małgorzata Gach, Wanda Książek