Jest już wyrok TK w sprawie opodatkowania podziemnych garaży

Czego dotyczył problem prawny poruszony w skardze konstytucyjnej?

Przedmiotem skargi konstytucyjnej była  zgodność z Konstytucją przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych dotyczące opodatkowania garaży znajdujących się w budynkach wielomieszkaniowych.

Chodziło o ustalenie „czy wobec garażu stanowiącego przedmiot odrębnej własności (będącego samodzielną nieruchomością lokalową), usytuowanego w budynku mieszkalnym wielorodzinnym – należy zastosować stawki podatkowe właściwe dla budynków mieszkalnych, czy też dla «części budynków pozostałych»”.

Poznajmy treść wyroku  TK

W wyroku z 18 października (sygn. akt – SK 23/19)  Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

„I  Art. 1a ust. 1 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2, w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych:

– w zakresie, w jakim umożliwiają, na potrzeby podatku od nieruchomości, uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym, za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze, są niezgodne z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych wywodzoną z art. 84 w związku z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

– w zakresie, w jakim uzależniają zastosowanie odpowiednich stawek podatku od nieruchomości do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu od jego wyodrębnienia lub niewyodrębnienia jako przedmiotu odrębnej własności, przez co do znajdującego się w budynku mieszkalnym garażu wielostanowiskowego stanowiącego przedmiot odrębnej własności, zastosowanie ma stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych a nie stawka określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a tej ustawy, są niezgodne z art. 32 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 2 i art. 84 Konstytucji. (…)”.

Interpretacja na korzyść podatnika

W wydanym po wyroku Komunikacie czytamy:

„Na gruncie ustawy o własności lokali – garaż (taki jak w rozpoznawanej sprawie) może stanowić lokal niemieszkalny, pomieszczenie przynależne do samodzielnego lokalu mieszkalnego, odrębną własność lokalu. Konstatacje te nie powinny jednak mieć decydującego wpływu na rozważania dotyczące opodatkowania garażu na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych; mogą mieć tylko charakter pomocniczy”.

(…) W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego od dawna utrwalił się pogląd, że niejasnych regulacji podatkowych nie wolno interpretować na niekorzyść podatników, a w konsekwencji jeśli takie regulacje okazują się ostatecznie wieloznaczne, to zgodnie z zasadą in dubio pro tributario należy opowiedzieć się za rozwiązaniem uwzględniającym interes podmiotu obowiązanego do świadczeń podatkowych” .

Zobacz: Co z zasadą in dubio pro tributario po 1 stycznia 2016 r.

Nierówne traktowanie właścicieli miejsc garażowych w budynkach wielomieszkaniowych

TK zajął się nierównym traktowaniem właścicieli miejsc garażowych w budynkach wielomieszkaniowych.

„Trybunał przypomniał, że podatek od nieruchomości zaliczany jest do grupy podatków majątkowych, w którym ciężar podatku został zróżnicowany w zależności od charakteru majątku. Objęci tym podatkiem są zasadniczo wszyscy. Ustawodawca dokonał rozróżnienia stawek podatku w zależności od przedmiotu opodatkowania – rodzaju nieruchomości, które danym podatkiem są objęte. Najniższą, a więc preferencyjną, stawkę podatkową przewidziano w stosunku do podatników posiadających majątek przeznaczony do celów mieszkalnych, w tym miejsca garażowe w budynku wielomieszkaniowym, jeżeli stanowią one przynależność do lokalu mieszkalnego. Inaczej potraktowano nieruchomości «pozostałe», (…) m.in. miejsca garażowe w budynkach wielomieszkaniowych, które nie stanowią przynależności do lokalu.

(…) Tymczasem z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego, a także przepisów do których wprost prawo podatkowe się odwołuje, nie istnieją podstawy prawne, aby garaże w budynkach wielomieszkaniowych były traktowane jako kategoria niejednolita. Oznacza to również, że podatnicy podatku od nieruchomości, będący właścicielami takich miejsc, powinni w świetle prawa być traktowani tak samo”.

Advertisement

TK uważa, że:

„brak jest w obecnie obowiązujących przepisach podatkowych uzasadnienia dla stanowiska, iż sytuacja podatnika może różnić się w zależności od tego, czy posiada miejsce postojowe w garażu stanowiącym odrębną nieruchomość w budynku wielomieszkaniowym, czy też posiada miejsce postojowe przynależne do lokalu mieszkalnego”.

Następuje zatem istotne zróżnicowanie „poziomu obciążenia majątku podatnika, które na gruncie obecnie ocenianych regulacji prawnych w świetle Konstytucji nie znajduje uzasadnienia”

Skutki wyroku TK

Zakwestionowane niniejszym wyrokiem niekonstytucyjne przepisy przestaną obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Trybunał podkreślił, „że poważnych zmian wymaga cały mechanizm opodatkowania nieruchomości”. Zatem:

„pożądanym byłoby, aby w okresie od ogłoszenia niniejszego wyroku do dnia, kiedy nastąpi utrata mocy zaskarżonych przepisów we wskazanych w nim zakresach, ustawodawca dokonał stosownych zmian ustawy o podatkach i opłatach lokalnych”.

Wyrok Trybunału  Konstytucyjnego  z dnia 18 października 2023 r., sygn. akt SK 23/19 został opublikowany w  Dzienniku Ustaw z 2023 r. pod poz. 2291.

Zobacz podobny wyrok TK:Wyrok TK: Definicja budowli zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodna z Konstytucją

Źródło: Trybunał Konstytucyjny: Komunikaty prasowe: Podatek od nieruchomości (wyodrębnienie garażu jako przedmiotu odrębnej własności)

 Stan prawny na dzień 17 listopada 2023 r.

Małgorzata Gach, Wanda Książek