Zbycie nieruchomości przez małżonka – interpretacja ogólna z dnia 23 marca 2021 r.

Zobaczmy przepis prawny

W świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit.a – c Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) odpłatne zbycie:

a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c) prawa wieczystego użytkowania gruntów

stanowi odrębne źródło przychodu, jeżeli odpłatne zbycie nie nastąpiło w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (jeśli nastąpiło w ramach ww. działalności to jest zaliczane do odrębnego źródła tj. przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej) i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Sprawdź:

Odpłatne zbycie zabudowanej nieruchomości a podatek PIT 

Odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego – skutki podatkowe  

Jakiego zagadnienia prawnopodatkowego dotyczy wydana  Interpretacja  Ogólna

Interpretacja ta dotyczy określenia momentu nabycia nieruchomości lub praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c  ustawy o PIT  w  przypadkach, „w których nieruchomość została zbyta przez jednego z małżonków/byłych małżonków przyznana mu po ustaniu ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej, np. po ustaniu związku małżeńskiego przez rozwód na mocy postanowienia sądu o podziale majątku wspólnego, czy w wyniku podziału majątku wspólnego dokonanego po rozwodzie, sporządzonego przed notariuszem albo na podstawie umownego zniesienia wspólności majątkowej i podziału majątku dorobkowego. Określenie momentu nabycia nieruchomości jest istotne dla stwierdzenia powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości”.

Zbycie nieruchomości przez małżonka – jak definiuje się pojęcie „nabycia”  

W ustawie o PIT prawodawca „nie precyzuje pojęcia <<nabycie>>. Nie wskazuje również, czy ma to być nabycie odpłatne czy nieodpłatne. Nie określa, na podstawie jakiej czynności prawnej, bądź zdarzenia prawnego, może nastąpić nabycie nieruchomości. Zatem (…) nabycie, (…) , następuje z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości”.

Z wydanej Interpretacji Ogólnej wynika, że określenie „momentu nabycia zbywanej nieruchomości częściowo została rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwałą z 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17”.

W związku z tą uchwałą Minister Finansów wydał w dniu 6 lutego 2018 r. interpretację ogólną. Oba dokumenty prawne „dotyczyły (…)  wyłącznie przypadku, gdy zbycie nieruchomości nastąpiło po śmierci jednego z małżonków, a nieruchomość nabyta była do majątku objętego wspólnością majątkową”.

Pojawiły się wtedy wątpliwości

W związku z tym podatnicy mieli wątpliwości „czy podobnie należy interpretować pojęcie <<nabycia>>, gdy nieruchomość nabyta została do majątku wspólnego małżonków, a następnie na skutek ustania wspólności z innych przyczyn, niż śmierć współmałżonka, stała się własnością jednego z małżonków”.

„Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 781/16. Sąd w uzasadnieniu podniósł, że (…) Obowiązek podatkowy nie mógł (…) powstać. Pierwszy raz w chwili zakupu nieruchomości wraz żoną, z którą łączyła go wspólność majątkowa, oraz drugi raz w wyniku podziału majątku. Niewłaściwe zatem jest wskazanie przez Sąd administracyjny pierwszej instancji, że datą nabycia nieruchomości jest data wydania orzeczenia o podziale majątku, a nie data rzeczywistego jej nabycia przez małżonków”.

Zbycie nieruchomości przez małżonka – co na to Ministerstwo Finansów?

Uwzględniając stanowisko sądów administracyjnych Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej uznał, „że jeżeli zbycie nieruchomości nastąpiło po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, a nieruchomość nabyta została do majątku objętego tą wspólnością majątkową, to pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy PIT należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości do majątku wspólnego małżonków.

Powyższa interpretacja uwzględnia szczególny charakter wspólności majątkowej małżeńskiej, z której wynika, że małżonkowie mają prawo do całej nieruchomości objętej wspólnością majątkową i nie można określić przypadających na każdego z małżonków udziałów w tej wspólności w czasie jej trwania”.(…).

Interpretacja taka uzasadniona jest również obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. przepisem art. 10 ust. 6 ustawy PIT”.

A zatem – w stanie prawnym sprzed 31.12.2018 r – także w przypadku, w którym wspólność majątkowa małżeńska (w ramach której doszło do nabycia nieruchomości) ustała czy to w związku z rozwodem czy np. zawarciem umowy wprowadzającej rozdzielność majątkową – i doszło do podziału majątku wspólnego (umownie lub sądownie) – początek terminu 5-letniego należało liczyć od momentu nabycia do majątku wspólnego. Sprzedaż nieruchomości przez małżonka po tym terminie nie powinna zatem wywoływać żadnych skutków podatkowych.

Interpretacja Ogólna Nr DD2.8201.7.2020 została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej  z dnia 31 marca 2021 r., pod  poz. 31.

Źródło: Ministerstwo Finansów – https://www.podatki.gov.pl/pit/wyjasnienia-pit/interpretacja-ogolna/

Stan prawny na dzień 29 kwietnia 2021 roku

Małgorzata Gach

Wanda Książek