Prawo podatkowe
Przekształcenie spółki a niepodzielone zyski
Niejednokrotnie wspólnicy spółki kapitałowej dochodzą do wniosku, że korzystne dla nich – ze względu na jednokrotność opodatkowania – może być przekształcenie takiej spółki w spółkę osobową, zwykle jawną lub komandytową. Wtedy jednak pojawić się może temat niepodzielonych zysków. Co to są zatem te niepodzielone zyski.
O co chodzi z tymi niepodzielonymi zyskami?
Cały problem bierze się z treści art. 24 ust. 5 pkt. 8) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (analogiczna regulacja istnieje też w ustawie o CIT).
Zgodnie z tym przepisem
„Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: 8) wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej – w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia”.
Przez lata był problem jak trzeba rozumieć „zyski niepodzielone”, ponieważ pojęcie to nie ma definicji legalnej. Wreszcie uznano, że są to w szczególności te zyski, które nie zostały wypłacone wspólnikom na podstawie uchwały zwyczajnego zgromadzenia wspólników i przekazane na kapitał zapasowy czy rezerwowy czyli pozostawione w spółce. Te kwoty w dacie przekształcenia podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub prawnych – zależnie od tego kto jest wspólnikiem przekształcanej spółki kapitałowej. Stawka podatku to 19%.
Ale czy zyski niepodzielone osiągnięte w trakcie roku obrotowego też podlegają opodatkowaniu?
Niestety także i te zyski, które zostały osiągnięte w ciągu roku obrotowego ale jednocześnie nie zostały wypłacone wspólnikom (np. w ramach zaliczek na poczet zysku bo taka możliwość w ciągu roku pod pewnymi oczywiście warunkami opisanymi w KSH także istnieje) winny podlegać opodatkowaniu w związku z przekształceniem.
Niepodzielone zyski – wyrok NSA
W wyroku z dnia 19.03.2019 r sygn. II FSK 685/17 NSA wskazał, że:
„Dla ustalenia czym jest zysk w spółce kapitałowej pierwszorzędne znaczenie mają unormowania ustawy o rachunkowości związane z prowadzeniem i zamykaniem ksiąg oraz ustalaniem wyniku finansowego. Zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r., poz. 1047 ze zm., dalej zwana: „ustawa o rachunkowości”), księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej. To zaś ma swoje implikacje dla sporządzenia sprawozdania finansowego i ustalenia wyniku finansowego na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym ostatnim przepisem sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, o którym mowa w art. 12 ust. 2, oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b, zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, określone w rozdziale 4.
Wobec tego na dzień przekształcenia w spółkę osobową spółka kapitałowa zobowiązana jest ustalić m.in. zysk lub stratę, które są kategorią obiektywną i niezależną od działań i uchwał podejmowanych przez walne zgromadzenie wspólników, w tym m.in. uchwały przewidzianej w art. 231 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1577 ze zm.; zwana dalej: „k.s.h.”), zgodnie z którym przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników.
Wobec tego należy stwierdzić, że wartość niepodzielonych zysków w spółce – w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną, o którym stanowi art. 24 ust. 5 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), obejmuje także zyski wypracowane do dnia przekształcenia, które nie zostały rozdysponowane przez wspólników na mocy uchwały o podziale zysku, o której stanowi art. 231 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1577 ze zm.)”.
W związku z tym planując przekształcenie tego typu należy mieć na uwadze nie tylko kwestie stricte prawne ale i podatkowo-rachunkowe. Istotne jest bowiem żeby właściwie rozplanować całą operację i jednocześnie właściwie ustalić wszystkie skutki finansowe podejmowanych działań. Czyli m.in. ile podatku trzeba będzie zapłacić w związku z takim przekształceniem.
