Prawo podatkowe
Wydatki związane z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy i wypłatą dywidendy a koszty podatkowe
Od dnia 1 marca 2021 r. spółki akcyjne niepubliczne oraz spółki komandytowo-akcyjne zobowiązane zostały do zawarcia umów na prowadzenie rejestru akcjonariuszy. Rejestr akcjonariuszy zawiera między innymi dane dotyczące spółki oraz dane jej akcjonariuszy. Przepisy te doprowadziły do dematerializacji akcji które dotychczas mogły występować w postaci papierowej.
Rejestr akcjonariuszy
Rejestr akcjonariuszy prowadzi podmiot, który zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi jest uprawniony do prowadzenia rachunku papierów wartościowych. W praktyce, rejestr akcjonariuszy zwykle prowadzony jest przez dom maklerski. Podpisanie przez zarząd spółki umowy na prowadzenie rejestru akcjonariuszy z danym domem maklerskim musi zostać poprzedzone wyborem takiego podmiotu przez walne zgromadzenie.
Rejestr akcjonariuszy ma to znaczenie, że tylko osoby wpisane w rejestrze akcjonariuszy są uważane za akcjonariuszy spółki, a ponadto wpis do rejestru ma charakter konstytutywny. W konsekwencji nawet jeśli dojdzie do zawarcia umowy sprzedaży akcji, to nabywca akcji staje się akcjonariuszem dopiero z chwilą jego wpisania do rejestru akcjonariuszy.
Istotne jest również, że, o ile statut spółki nie stanowi inaczej, umowa o prowadzenie rejestru jest podstawą do powierzenia podmiotowi prowadzącemu ten rejestr pośredniczenia w wykonywaniu zobowiązań pieniężnych spółki wobec akcjonariuszy z tytułu przysługujących im praw, czyli również w wypłacie dywidendy.
Wydatki związane z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy – koszty uzyskania przychodów?
Oczywiste jest, że dom maklerski nie będzie wykonywał czynności na rzecz spółki bez wynagrodzenia. Powstać zatem pytanie czy tego typu wydatki, wymuszone przepisami prawa będą stanowić podatkowe koszty uzyskania przychodu.
W tym zakresie w ostatnim czasie wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 18 maja 2022 r. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.68.2022.3.DP.
Organ interpretacyjny wskazał w ww. interpretacji, że:
„(…) wskazać należy, że wydatki poniesione w związku z nabyciem Usług tj. koszty związane z:
– założeniem rejestru,
– prowadzeniem rejestru,
– otrzymywaniem wyciągów z rejestru,
– udostępnieniem przez podmiot prowadzący rejestru historii zmian w rejestrze akcjonariuszy
poniesione przez Spółkę stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodu, które powinny być alokowane zgodnie z tzw. kluczem przychodowym, tj. zgodnie z art. 15 ust. 2, 2a oraz 2b ustawy o CIT”.
Natomiast:
„(…) wydatki związane wypłatą dywidendy w postaci podstawowej i dodatkowej opłaty za obsługę wypłaty dywidendy, jako związane z kategorią wydatków nie będących kosztami uzyskania przychodów, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Wydatki poniesione na realizację wypłaty dywidendy nie przyczyniają się do zwiększenia przychodów, ani też nie są to wydatki poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów ani też funkcjonowania osoby prawnej”.
Podsumowując powyższe wydatki poniesione przez niepubliczną spółkę akcyjną oraz komandytowo-akcyjną na prowadzenie rejestru akcjonariuszy, udostępnianie historii zapisów powinny być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów spółki, przy czym, jeśli spółka uzyskuje przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z innych źródeł podatnik powinien ww. koszty rozdzielać zgodnie z przychodowym kluczem alokacji.
Natomiast gdyby do zadań domu maklerskiego należała także obsługa wypłaty dywidendy czy zaliczki na poczet dywidendy, to niestety ta część wydatków nie może być, zdaniem organu interpretacyjnego, zaliczona do kosztów. Ww. wydatki są traktowane jako powiązane li tylko z wypłatą dywidendy, a taka z kolei wypłata nie ma żadnego związku z przychodami podatkowymi spółki.
Zatem jedna faktura z biura maklerskiego może wywoływać różne skutki podatkowe.
Stan prawny na dzień 05.07.2022 r.
Małgorzata Gach
