Likwidacja spółki z o.o. z długami a podatek od niespłaconej pożyczki

Niespłacone pożyczki a likwidacja spółki z o.o.

Jak już pisałam w jednym z moich starszych wpisów w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego odpowiedź na pytanie: Czy można zlikwidować spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z długami? powinna być pozytywna (potwierdza to także praktyka skoro skutecznie udało mi się takie likwidacje przeprowadzić 🙂 ).

Czy są jednak jakieś skutki podatkowe dla samej spółki, szczególnie w kontekście pożyczek zaciągniętych w toku działalności spółki a nigdy nie spłaconych przez likwidowaną spółkę.

Pożyczka udzielona spółce z o.o.

Niejednokrotnie zdarza się, że w toku działalności spółka z o.o. zaciąga pożyczki,  w tym np. od wspólników. Działalność podmiotu „nie idzie” jednak na tyle dobrze, żeby można było pożyczkę spłacić, pozostaje ona do końca funkcjonowania spółki jako nierozliczone zobowiązanie.

Jest tak oczywiście wówczas, jeśli pożyczkobiorca nie uruchamia instrumentów prawnych (w skrócie „nie idzie do sądu”), żeby odzyskać pieniądze.

Likwidacja spółki z o.o. z długami – w takim stanie faktycznym doprowadzi do faktycznego umorzenie zobowiązania pożyczkowego spółki.

Umorzenie niespłaconej pożyczki a przychód podatkowy spółki

I tutaj pojawić się może istotne pytanie czy tego typu umorzenie zobowiązania do zwrotu udzielonej uprzednio spółce z o.o. – będące skutkiem likwidacji spółki i jej wykreślenia z KRS – nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania?

Chodzi tutaj o ewentualny przychód podatkowy po stronie spółki z o.o.

W typowych bowiem przypadkach – wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek stanowi dla podatnika przychód do opodatkowania (art. 12 ust.1 pkt. 3 lit a) ustawy o CIT). Odpowiada to ogólnej zasadzie podatkowej, zgodnie z którą zaoszczędzony wydatek (w tym przypadku wydatek na zwrot pożyczki) jest przychodem podatkowym dla tego, kto zobowiązany był zapłacić, ale z tego długu został zwolniony.

Jak to jest w przypadku likwidacji spółki z długami?  

W przypadku likwidacji spółki z długami organy podatkowe uznają na szczęście, że spółka nie jest zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych.

Zdaniem organów podatkowych przychód podatkowy powstaje wtedy, gdy do umorzenia dochodzi w drodze nieodpłatnego zwolnienia z długu, na co dłużnik (tutaj dotyczyłoby to likwidowanej spółki) uprzednio wyrazi zgodę.

W przypadku likwidacji spółki z o.o. i wykreślenia jej z KRS i umorzenia w związku z tym jej długu pożyczkowego – nie dochodzi do zawarcia umowy/porozumienia w sprawie zwolnienia spółki z długu. Tym samym warunek zaliczenia ww. kwoty do przychodów podatkowych spółki nie zostaje zrealizowany.

Inaczej będzie oczywiście wówczas kiedy obie strony zawrą faktyczne porozumienie, którego skutkiem będzie zwolnienie likwidowanej spółki z o.o. z długu.

Likwidacja spółki a podatek – stanowiska organów podatkowych

Brak opodatkowania, o którym była mowa wyżej potwierdzają organy podatkowe. Np. w interpretacji z dnia 22 listopada 2019 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.415.2019.2.AT – Dyrektor KIS potwierdził w całości stanowisko podatnika, który wskazywał, że:

„Z powyższej analizy wynika, że umorzenie zobowiązań będzie przychodem podatkowym wyłącznie w sytuacji, w której dojdzie ono do skutku w drodze nieodpłatnego zwolnienia z długu. Z kolei nieodpłatne zwolnienie z długu może nastąpić jedynie w drodze umowy zawartej przez dłużnika z wierzycielem. Wygaśnięcie zobowiązań Spółki nastąpi zatem automatycznie, bez zawierania umowy z wierzycielem i bez wyrażania zgody przez dłużnika. Dlatego też w ocenie Wnioskodawcy opisywana sytuacja nie może być utożsamiana z umorzeniem zobowiązań i tym samym nie będzie stanowiła dla niej przychodu podatkowego”. (…) „Spółka stoi na stanowisku, że w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w momencie wykreślenia Wnioskodawcy z rejestru przedsiębiorców KRS, Spółka przestanie istnieć. Niemożliwe będzie zatem przypisanie jej – jako podmiotowi już nieistniejącemu – jakiegokolwiek przysporzenia, a tym samym przychodu z tytułu niespłaconych i nieprzedawnionych pożyczek, pozostających na dzień wykreślenia Spółki z rejestru”.

Podsumowanie jest zatem takie, że likwidacja spółki z o.o. z długami pożyczkowymi, które do daty wykreślenia z KRS nie zostały spłacone nie wiąże się z powstaniem przychodu podatkowego po stronie spółki.

Analogiczne stanowisko prezentował Dyrektor KIS  w interpretacji z dnia 19.10.2018 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.394.2018. 2.AS, czy w interpretacji z dnia 22 czerwca 2016 r., IPPB6/4510-323/16-2/AP.

Warto jednak mieć na te okoliczności indywidualną interpretację podatkową z dokładnym opisem stanu faktycznego, aby uchronić się przed odmienną kwalifikacją sytuacji przez organy podatkowe.