Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. przez fundację rodzinną. Czy jest podatek dochodowy?

Obraz 422737 z Pixabay

Fundacja rodzinna a podatki

Fundacja rodzinna została wprowadzona do polskiego prawa na mocy Ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacjach rodzinnych  (Dz. U. z 2023 r. poz. 326) (dalej „Ustawa o FR”)

Tematowi założenia fundacji rodzinnej, wnoszenia mienia, oraz korzyścią związanych z wypłatą świadczeń na rzecz beneficjentów (w tym także fundatorów) poświęconych było już kilka artykułów na Portalu.

• FUNDACJA RODZINNA (1) – wnoszenie majątku do Fundacji rodzinnej
• FUNDACJA RODZINNA (2) – zwolnienia dochodów funduszu z opodatkowania
• FUNDACJA RODZINNA (3) – wypłaty na rzecz beneficjentów

Czy fundacja rodzinna może nabywać i zbywać udziały w spółkach czy papiery wartościowe

Z art. 5 ust. 1 pkt 1) i pkt 3) Ustawy o FR wynika, że dopuszczalnymi rodzajami działalności gospodarczej jakie może realizować fundacja rodzinna są w szczególności: zbywanie mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia (ww. wyłączenie nie dotyczy jednak zbycia udziałów lub akcji z mocy art. 5 ust. 3 Ustawy o FR), czy też przystępowanie do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach.

Jak zatem wynika z powyższych regulacji prawnych fundacja rodzinna może nabywać oraz inwestować m.in. w akcje czy też udziały w spółkach.

Ważne !

Przychody fundacji rodzinnej z działalności gospodarczej zgodnie z art. 5 Ustawy o FR korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem CIT. W przypadku przychodów z działalności wykraczającej poza art. 5 ww. Ustawy, fundacja rodzinna zobowiązana będzie do zapłaty podatku CIT wg stawki 25%.

Przegląd interesujących interpretacji podatkowych

Interpretacja Dyrektora KIS z dnia 21.12.2023 r. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.581.2023.2.AK

„Fundacja rodzinna jako osoba prawna jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i co do zasady korzysta ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 25 updop. Wyjątki od tej reguły zostały przewidziane w art. 6 ust. 6-9 updop, jednak nie obejmują one zdarzeń polegających na otrzymaniu od fundatora mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego w postaci udziałów w cypryjskiej spółce będącej odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. W świetle powyższego wniesienie do Fundacji Rodzinnej udziałów w spółce cypryjskiej nie będzie wiązało się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych po stronie Fundacji”.

„Do zakresu dozwolonej działalności wymienionej w ww. przepisie można zaliczyć uzyskanie przez fundację rodzinną przychodu w postaci wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją spółki cypryjskiej, będącej odpowiednikiem polskiej spółki z o.o. z siedzibą na Cyprze. Taki podmiot został wymieniony w ww. przepisie art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej. Z kolei przychód w postaci wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją spółki powstaje wskutek uczestnictwa fundacji rodzinnej w tej spółce.

W świetle powyższego, na tle przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, w przypadku likwidacji spółki cypryjskiej (będącej odpowiednikiem polskiej sp. z o.o.) i uzyskania mienia likwidacyjnego spółki, Fundacja będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych i nie znajdzie zastosowania przepis art. 24r updop”

Interpretacja Dyrektora KIS z dnia 21.12.2023 sygn. 0111-KDIB1-2.4010.319.2023.2.DP

„Mając bowiem na względzie przywołany art. 5 ust. 3 ufr, stwierdzić należy, że fundacja rodzinna może prowadzić działalność polegającą na zbywaniu praw wynikających z przystąpienia do spółek handlowych oraz podmiotów o podobnym charakterze mających swoją siedzibę za granicą, nawet jeśli takie prawa, składniki mienia zostały nabyte wyłącznie w celu ich dalszego zbycia.

Na gruncie art. 5 ust. 1 pkt 3 ufr, fundacja rodzinna może przystępować do spółek handlowych i innych wymienionych w tym przepisie podmiotów, uczestniczyć w nich oraz wykonywać wszelkie prawa wynikające z tych tytułów, również z nich występować, czy zbywać części udziału. Podkreślić należy, że zbywanie udziałów m.in. w spółce z o.o. nie mieści się w zakresie działalności wskazanej w art. 5 ust. 1 pkt 4 ufr.

Zatem, zdaniem Organu, sprzedaż udziałów w sp. z o.o. wniesionych nieodpłatnie w drodze darowizny do Fundacji przez Wnioskodawcę mieści się w zakresie określonym w art. 5 ust. 1 pkt 3 ufr. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 6 ust. 7 oraz art. 24r ust. 1 updop.

W konsekwencji przychód Fundacji Rodzinnej ze sprzedaży udziałów nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, ponieważ przychód ten będzie zwolniony z podatku na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 updop”.

Analogiczne wnioski wynikają m.in. z interpretacji z dnia 07.12.2023 r. sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.661.2023.2.NM.

Interpretacja Dyrektora KIS z dnia 1.12.2023 r. sygn.  0114-KDIP2-1.4010.464.2023.2.KW

„Należy także zwrócić uwagę na fakt, że spółki handlowe do których może przystąpić fundacja rodzinna są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych i podlegają opodatkowaniu podatkiem CIT. Również spółka jawna do której może przystąpić fundacja stanie się podatnikiem CIT, o czym stanowi art. 1 ust. 7 updop. (…) Natomiast spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, nawet w przypadku, gdy przystąpi do niej fundacja rodzinna, bowiem brak jest przepisów, które wskazywałyby na opodatkowanie spółek cywilnych podatkiem dochodowym od osób prawnych po przystąpieniu do niej fundacji rodzinnej, jak ma to miejsce w przypadku spółek jawnych. (…) Zatem mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że spółka cywilna nie jest podmiotem o podobnym charakterze do spółek handlowych. Również spółka cywilna w żadnym zakresie nie jest podobna do funduszy inwestycyjnych czy też spółdzielni. (…) Tym samym, przystąpienie przez Fundację do Spółki cywilnej wykracza poza zakres określony w art. 5 ufr. Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że dochód uzyskany przez Fundację rodzinną z tytułu dzierżawy nieruchomości przez Spółkę cywilną, przypadający na Fundację jako wspólnika Spółki cywilnej nie będzie korzystał ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych. Dochód ten winien być objęty sankcyjnym 25% podatkiem dochodowym, na podstawie art. 24r updop”.

Podsumowanie

Jak wynika z powyższych interpretacji podatkowych ważne jest do jakich spółek może przystępować fundacja rodzinna lub jakie walory może nabywać, aby ostatecznie przy zbyciu skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Istotne jest, że fundacja rodzinna może uzyskiwać walory także spółek z siedzibą poza granicami RP, zaś np. dochody z likwidacji takiej spółki zagranicznej powinny również powinny być objęte po stronie fundacji rodzinnej na terenie RP zwolnieniem podatkowym.

Stan prawny na dzień 12 stycznia 2024 r.

Małgorzata Gach, radca prawny i doradca podatkowy, Kancelaria Radcy Prawnego Małgorzata Gach