Prawo gospodarcze
Darowizna przedsiębiorstwa jako sposób na przekazanie majątku dzieciom
W chwili obecnej jedną z form przekazania przedsiębiorstwa dzieciom pozostaje darowizna przedsiębiorstwa. Niestety taka darowizna nie zapewnia bezproblemowej sukcesji prawnej i podatkowej, ale dopóki ustawodawca nie wprowadzi odrębnych regulacji prawnych (istnieją plany aby zaczęły one obowiązywać od 1.01.2018 r.) – przedsiębiorca ma raczej małe pole do manewru.
Darowizna przedsiębiorstwa dla dzieci
Darowizna przedsiębiorstwa dla dzieci jest jeszcze o tyle pozytywna, że czynność taka dokonana na rzecz najbliższych członków rodziny nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Tj. generalnie darowizna przedsiębiorstwa na rzecz osób najbliższych podlega opodatkowaniu tym podatkiem, ale może skorzystać ze zwolnienia od tego podatku – warunkiem jest oczywiście zawiadomienie o tym nabyciu naczelnika właściwego organu podatkowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, tj. generalnie zawarcia umowy darowizny.
Umowa darowizny przedsiębiorstwa może być zwolniona od podatku od spadków i darowizn, jeśli zostaje dokonana na rzecz wyraźnie wskazanych osób. Chodzi tutaj darowiznę przedsiębiorstwa na rzecz małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn).
Przykład interpretacji
Ostatnio Dyrektor Krajowej Informacji Podatkowej zajmował się ciekawym tematem. Otóż powstało pytanie czy darowizna przedsiębiorstwa dokonana na rzecz syna i córki przedsiębiorcy, którzy zawarli umowę spółki cywilnej także może skorzystać ze zwolnienia od opodatkowania.
Organ w interpretacji z dnia 18 października 2017 r., sygn. 0111-KDIB4.4015.120.2017.2.BJ – potwierdził stanowisko podatnika i wskazał, że:
- Okoliczność, że zorganizowana część przedsiębiorstwa zostanie nabyta przez Pana jako wspólnika spółki cywilnej (tzn. do majątku spółki cywilnej stanowiącego współwłasność łączną Pana i pozostałych wspólników spółki cywilnej – Pana siostry) pozostaje bez znaczenia z punktu widzenia możliwości zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
- W przeciwieństwie do spółek osobowych prawa handlowego, spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa i stanowi wyłącznie stosunek zobowiązaniowy pomiędzy stronami umowy spółki cywilnej. Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
- Stroną umowy darowizny będzie darczyńca (Pana ojciec) oraz wspólnicy spółki cywilnej (w tym Pan) jako obdarowani. W wyniku darowizny, własność zorganizowanej części przedsiębiorstwa przysługiwać będzie wspólnikom spółki cywilnej, w tym Panu, w ramach współwłasności łącznej.
Zatem w oparciu o tę interpretację podatkową darowizna przedsiębiorstwa na rzecz spółki cywilnej utworzonej przez osoby, które jako najbliższe mogą skorzystać ze zwolnienia od opodatkowania – nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od darowizny.
Jedno to podatki, a drugie przeprowadzenie darowizny przedsiębiorstwa
Podatki to jednak jedno. Drugą natomiast sprawą jest takie przeprowadzenie darowizny przedsiębiorstwa, aby obyło się bez problemów i przestojów. I to także należy brać pod uwagę przy planowaniu sukcesji w zakresie prowadzenia działalności.