Darowizna towarów na cele charytatywne – jak rozliczyć VAT?

Co na temat darowizn towarów na cele charytatywne w ustawie o VAT?

Można byłoby przypuszczać, że darowizna towarów na szczytne cele nie powinna powodować skutków podatkowych. Niestety nie jest to zasada.

Art. 7 ust. 2 Ustaw o VAT jasno wskazuje, że:

„Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności: 1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, 2) wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych”.

Zatem generalnie dostawa/darowizna towaru, co do którego podatnikowi służyło prawo do odliczenia podatku naliczonego – mimo nieodpłatnego charakteru takiej  czynności – również będzie traktowana jak zwykła dostawa z obowiązkiem wykazania podatku należnego. Tym samym przekazując towar potrzebującym podatnik VAT zobligowany będzie do wykazania podatku VAT.

Jak ustalić podstawę opodatkowania podatkiem VAT?

Zgodnie z art. 29a ust. 2 Ustawy o VAT „W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów”.

Zatem dla wykazania podatku należnego konieczne będzie w takim stanie faktycznym ustalenie ceny nabycia przedmiotowych towarów, która to cena będzie podstawą opodatkowania przy planowanej darowiźnie towarów.

Kiedy dostawa towarów na celem charytatywne będzie korzystała ze zwolnienia z podatku VAT? 

Ustawa o VAT zawiera tylko jeden przypadek zwolnienia darowizny towarów na cele charytatywne z podatku VAT.

Otóż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt. 16) ustawy o VAT zwolnienie od opodatkowania VAT obejmuje: „(…) 16) dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2, której przedmiotem są produkty spożywcze, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, jeżeli są one przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację”.

W konsekwencji wyłącznie przekazanie produktów spożywczych (poza napojami generalnie określanymi alkoholowymi) na rzecz organizacji pożytku publicznego może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT.

Zgodnie z powołaną ustawą przez działalność pożytku publicznego rozumie się działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Najczęściej są to fundacje i stowarzyszenia, które mogą w szczególności prowadzić działalność charytatywną.

Podsumujmy

Już sam fakt przekazania towarów na cele charytatywne jest bardzo dobrą alternatywą dla klasycznych sposobów pozbywania się zalegających w magazynach produktów. Zwłaszcza, jeśli firma prowadzi politykę w oparciu o koncepcję CSR, czyli społeczną odpowiedzialność biznesu (z ang. corporate social responsibility). Wbrew pozorom tak szlachetna działalność wiąże się czasami ze skutkami podatkowymi.

Małgorzata Gach