Prawo podatkowe
Roczne rozliczenie PIT wspólnie ze zmarłym małżonkiem – czy jest możliwe
Złożenie rocznego zeznania podatkowego wspólnie ze zmarłym małżonkiem stanowi wyjątkową preferencję podatkową. Jest to prawo, a nie obowiązek podatnika.
Obraz autorstwa freepik
Zobaczmy regulację prawną
W art. 6a ust. 1 ustawy o PIT ustawodawca dopuszcza możliwość wspólnego rozliczenia rocznego wspólnie ze zmarłym małżonkiem. Tak będzie w przypadku małżonków między którymi w roku podatkowym istniała wspólność majątkowa, oraz podatnik pozostawał w związku małżeńskim w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
Istotne!
ZUS „(…) nie wysyła z urzędu deklaracji PIT po zmarłym małżonku/małżonce. Jeżeli chcemy wspólnie rozliczyć się ze zmarłym, to należy pisemnie lub osobiście wystąpić do Zakładu o wydanie PIT-u.” [1].
… i stanowisko organu interpretacyjnego
W wydawanych interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego organ skarbowy wypowiada się na temat:
1. Możliwości łącznego opodatkowania małżonków, za rok podatkowy w którym jeden z małżonków zmarł.
Ze stanu faktycznego przedstawionego w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z dnia 17 stycznia 2025 r. (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.874.2024.1.PT) wynika, że małżonka podatnika zmarła w dniu 1 stycznia 2024 r. Małżonkowie pozostawali we wspólności majątkowej. Uzyskiwany dochód pochodził z ich emerytur oraz z umowy o pracę. Nie była prowadzona żadna działalność gospodarcza.
Wnioskodawca chciał wiedzieć, czy w zaistniałej sytuacji w roku 2025 rozliczając podatek od osób fizycznych za rok 2024 może się rozliczyć wspólnie ze zmarłą małżonką?
Organ skarbowy zgodził się z podatnikiem, że może się rozliczyć z podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2024 ze zmarłą żoną i wyjaśnił:
„Ustawodawca wprowadzając uprawnienie polegające na możliwości wspólnego rozliczenia się małżonków, wyraźnie określił warunki, jakie należy spełnić by móc z niego skorzystać. Jeżeli małżonkowie spełniają wszystkie z powyższych warunków, to mogą – na wspólny wniosek być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów (ustalonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i 26c cyt. ustawy. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany (np. od wygranych w grach liczbowych, dywidend, odsetek od lokat bankowych, itp.). Uprawnienie to dotyczy również podatnika, który pozostawał w związku małżeńskim w roku podatkowym, a jego małżonek zmarł w trakcie tego roku podatkowego”.
Tożsamy pogląd zawiera Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie wydana w dniu 4 stycznia 2010 r. (sygn. IPPB4/415-680/09-2/JS).
2. Możliwości łącznego opodatkowania małżonków za rok podatkowy po upływie którego jeden z małżonków zmarł przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
W przypadku, gdy jedno z małżonków zmarło po upływie roku podatkowego, przed terminem rozliczenia podatkowego za ten rok tj. przed 30 kwietnia następującego po roku podatkowym organ skarbowy zezwala na wspólne rozliczenie PIT ze zmarłym małżonkiem.
W interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 20 maja 2009 r. (sygn. IPPB4-415-228/09-4/PJ) czytamy:
„Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż w roku 2009 Wnioskodawczyni uzyskuje dochody ze stosunku pracy oraz świadczenie emerytalne, natomiast mąż Wnioskodawczyni uzyskał dochód również z tytułu stosunku pracy oraz świadczenia emerytalnego. Między małżonkami zarówno w roku 2008, jak i w roku 2009 istniała wspólność majątkowa.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać z preferencyjnej formy rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r., wspólnie ze zmarłym małżonkiem”.
Rozliczenie
W celu wspólnego rozliczenia się ze zmarłym małżonkiem wdowa lub wdowiec w zeznaniu rocznym zeznaniu podatkowym na formularzu PIT-36 lub PIT-37 zaznacza sposób rozliczenia podatku: „w sposób przewidziany dla wdów i wdowców” / „jako wdowa/wdowiec”. Następnie deklaruje swój przychód w części E1 „Dochody i straty podatnika” oraz przychód zmarłego małżonka w części E2 „Dochody i straty małżonka”.
Zgodnie z dyspozycją art. 6a ust. 2 ustawy o PIT do podatników, którzy złożyli wniosek o łączne opodatkowanie dochodów ze zmarłym małżonkiem, stosuje się przepisy art. 6 ust. 3, 3a, 8 i 11-13 updof. Nie stosuje się natomiast przepisów art. 6 ust. 4c-4h updof, dotyczących osób samotnie wychowujących dzieci.
„Przywilej ten nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń stosuje przepisy:
1) o podatku liniowym (art. 30c PDOFizU) lub
2) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem art. 6 ust. 1a RyczałtU)” – wyjaśnia piśmiennictwo [2] .
Ulgi podatkowe przy rocznym rozliczaniu się ze zmarłym małżonkiem
W składanym zeznaniu podatkowym ze zmarłym małżonkiem podatnik może rozliczyć ulgi podatkowe i odliczenia, do których miał prawo jego zmarły mąż lub żona. Będzie to przykładowo ulga rehabilitacyjna, ulga na internet, ulga termomodernizacyjna.
Ulgi podatkowe do których był uprawniony zmarły współmałżonek należy wykazać w załączniku PIT/O.
Istotne!
Na podstawie art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej (Dz.U. z 2025 r. poz. 111) prawo do ulgi termomodernizacyjnej podlega dziedziczeniu. W sprawie prawa zmarłego małżonka do ulgi termomodernizacyjnej wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 5 lutego 2024 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.891.2023.3.JK)
Podatnik miał wątpliwości, czy może: „(…) kontynuować – po śmierci żony – odliczanie (z uwzględnieniem limitu i pominięciem odliczonych już) wydatków poniesionych na ww. przedsięwzięcie montażu instalacji fotowoltaicznej ze środków wspólnych w sytuacji wystawienia faktury na nazwisko żony”.
Organ skarbowy wyjaśnił:
„Samo wystawienie faktury na któregokolwiek z małżonków ma znaczenie drugorzędne w sytuacji, gdy wydatek poniesiony jest z majątku wspólnego małżonków i przeznaczony na wspólną nieruchomość.
(…) W sytuacji, gdy faktura została wystawiona na żonę i żona dokonała odliczenia tylko części wydatków nic nie stoi na przeszkodzie aby pozostałą część wydatków odliczył Pan w swoich zeznaniach podatkowych z uwzględnieniem terminu (art. 26h ust. 7) i wskazanej przez Pana wysokości odliczenia mieszczącej się w limicie odliczenia”.
Podstawa prawna:
Art. 6a ust. 1 -2 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163).
Objaśnienie:
[1] https://samorzad.gov.pl/web/gmina-janowiec-wielkopolski/niektorzy-emeryci-i-rencisci-musza-sami-rozliczyc-sie-z-urzedem-skarbowym (dostęp w dniu 3 kwietnia 2025 r.).
[2] Modzelewski W., Słomka M. (red.), Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wyd. 23, Warszawa 2025 [w:] komentarzu do art. 6a ustawy
Stan prawny na dzień 26 kwietnia 2025 roku
Małgorzata Gach, Wanda Książek
