Prawo gospodarcze
Tarcza antykryzysowa 2 – jakie zmiany dla przedsiębiorców
Tzw. tarcza antykryzysowa 1 obowiązująca od 1.04.2020 r. wprowadziła możliwość wystąpienia z wnioskami o określone formy dofinansowania (np. zwolnienie z ZUS, pożyczki dla mikroprzedsiębiorców, postojowe). Obecnie do ww. ustawy wprowadzone zostały pewne zmiany. Na czym polegają te zmiany i od jakiej daty mają zastosowanie.

Pożyczki dla mikroprzedsiębiorców (art. 15zzd)
Poprzednia wersja Tarczy przewidywała, że pożyczka do kwoty 5.000 zł. podlegać będzie umorzeniu „pod warunkiem, że mikro-przedsiębiorca ten przez okres 3 miesięcy od dnia jej udzielenia nie zmniejszy stanu zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w stosunku do stanu zatrudnienia na dzień 29 lutego 2020 r. We wniosku o umorzenie mikroprzedsiębiorca oświadcza o nie zmniejszeniu stanu zatrudnienia”.
Obecna wersja Tarczy zakłada, że udzielona pożyczka wraz z odsetkami będzie podlegać na wniosek umorzeniu, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.
Zgodnie z przepisami przejściowymi do Tarczy 2:
„Art. 117. Do pożyczek, o których mowa w art. 15zzd ustawy zmienianej w art. 73, udzielonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 15zzd tej ustawy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą”.
Wychodziłoby zatem, że nawet jeśli pożyczka została udzielona na podstawie Tarczy 1, to mikroprzedsiębiorca może złożyć wniosek o umorzenie tej pożyczki, jeśli tylko będzie prowadził działalność przez okres co najmniej 3 miesięcy od dnia udzielenia takiej pożyczki. Poprzedni wymóg utrzymania zatrudnienia został tym samym zniwelowany.
Zwolnienie ze składek ZUS
W zakresie zwolnienia ze składek ZUS (art. 31zo) Tarcza 2 wprowadziła zapisy zgodnie z którymi:
„1. Na wniosek płatnika składek zwalnia się z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek:
1) przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,
2) w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,
3) w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.
– zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.”.
1a. Na wniosek płatnika składek, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., w wysokości 50% łącznej kwoty należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek:
1) przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,
2) w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,
3) w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.
– zgłosił do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych.
1b. Na wniosek płatnika składek, będącego spółdzielnią socjalną zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek przed dniem 1 kwietnia 2020 r.”,
2. Na wniosek płatnika składek, będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266 i 321), zwanej dalej,, osobą prowadzącą pozarolniczą działalność”, opłacającego składki wyłącznie na własne ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, zwalnia się z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., jeżeli prowadził działalność przed dniem 1 kwietnia 2020 r. i przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek, o którym mowa w art 31zq ust. 1 nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.”
Zmiany w tym zakresie polegają w szczególności na rozszerzeniu zakresu podmiotów uprawnionych do zwolnienia z ZUS na przedsiębiorców zgłaszających do ubezpieczenia od 10 do 49 osób (zwolnienie w zakresie 50% składek). Dodatkowo prawo takie uzyskali prowadzący działalność gospodarczą, jeśli założyli firmy przed 1 kwietnia br. a nie jak poprzednio przed dniem 1 lutego 2020 r.
Niezależnie od tego Tarcza 2 wprowadziła zapis zgodnie z którym:
„Art. 113. W przypadkach, o których mowa w art. 31zo ust. 1–1b i ust. 2, ustawy zmienianej w art. 73, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, zwalnia się z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec 2020 r. także wówczas gdy należności te zostały opłacone. Opłacone należności z tytułu składek podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321 i 568)”.
Wynikałoby stąd, że nawet jeśli płatnik (uprawniony do zwolnienia z ZUS składek na podstawie Tarczy) opłacił składki za marzec 2020 r. to nie wyklucza to wystąpienia o zwolnienie z ZUS. Składki za marzec także mogą być objęte zwolnieniem i jako opłacone w razie złożenia wniosku o zwolnienie z ZUS mają podlegać zwrotowi.
Świadczenie postojowe (art. 15zq)
Tarcza antykryzysowa 2 wskazuje, że świadczenie postojowe przysługuje (art. 15zq ust. 4 i ust. 5):
„4. Osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przed dniem 1 lutego 2020 r. i:
1) nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz jeżeli przychód z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc;
2) zawiesiła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r.
5.Osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje jeżeli:
1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.;
2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku”.
Tarcza 1 dla uzyskania postojowego przez przedsiębiorcę kontynuującego prowadzenie działalności wymagała nie tylko spadku obrotów o co najmniej 15%, lecz także i tego, aby przychód z działalności nie był wyższy niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Natomiast przy umowach cywilnoprawnych wymagane było aby były one zawarte przed 1 lutego 2020 r.
Obecne zasady dotyczące postojowego zostały znacząco zliberalizowane, poza tym świadczenie to może być obecnie wypłacane przez max. 3 miesiące, a nie przez 1 miesiąc tak jak do tej pory. Osoba uprawniona, której wypłacono świadczenie postojowe może bowiem złożyć wniosek o ponowne jego przyznanie. Warunkiem wypłaty jest wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna podana we wniosku nie uległa poprawie (art. 15zr ust. 1, art. 15 zua ustawy o COVID-19).
Przepisy przejściowe wskazują, że:
„Art. 111. Przepisy art. 15zq ust. 4 i ust. 5 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 73, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do wniosków o przyznanie świadczenia postojowego złożonych od dnia 1 kwietnia 2020 r.”
Zatem nowe bardziej korzystne regulacje mają zastosowanie do wniosków o świadczenie postojowe składanych po 1 kwietnia 2020 r.
Zatem ci przedsiębiorcy, którzy nie złożyli wniosków ze względu na zbyt wysoki poziom przychodów mogą teraz wystąpić z takim wnioskiem. To samo dotyczy także zleceniodawców, którzy zatrudniali zleceniobiorców w okresie pomiędzy 1 lutego a 1 kwietnia 2020 r.