Spółka w organizacji – co to takiego

Spółka w organizacji – zasady generalne

Generalnie rzecz ujmując pojęcie „spółka w organizacji” powinno być stosowane wyłącznie do spółek kapitałowych tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i do spółki akcyjnej (art. 11 Kodeksu spółek handlowych). Pozostałe rodzaje spółek tj. spółki osobowe nie mogą funkcjonować jako spółki w organizacji, ponieważ ustawa nie przyznaje im takiej możliwości.

Spółka z o.o. w organizacji czy spółka akcyjna w organizacji powstają generalnie z chwilą podpisania umowy spółki z o.o. czy statutu spółki akcyjnej.

Jest to zatem formuła spółki kapitałowej działającej w okresie pomiędzy podpisaniem przez wspólników umowy/statutu, a formalnym wpisem tych rodzajów spółek do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Spółka taka powinna przy dokonywaniu czynności posługiwać się dodatkiem „w organizacji” – np. ABC spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.

Spółka w organizacji – co może

Zwykle zaraz po podpisaniu umowy/statutu – nie ma konieczności podejmowania określonych czynności prawnych. Wówczas wspólnicy i zarząd wstrzymują się z działaniami do czasu wpisu spółki do KRS. Ale nie musi tak być.

Art. 11 Kodeksu spółek handlowych jasno wskazuje, że spółka z o.o. i akcyjna – obie w reprezentacji mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. W zasadzie zatem posiadają takie same możliwości funkcjonowania w obrocie jak spółki kapitałowe wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS posiadające osobowość prawną.

Jeśli zatem zajdzie potrzeba, wówczas jeszcze przed wpisem do rejestru spółka taka może nabyć np. nieruchomość – także na pokrycie nowych akcji lub udziałów, może także zatrudnić niezbędnych pracowników oraz podpisać konieczne umowy. Takiej możliwości brak przy pozostałych rodzajach spółek, gdzie niestety trzeba czekać na wpis spółki do KRS.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji albo spółka akcyjna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji.

Spółka w organizacji – kto ją reprezentuje

Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych spółka  z o.o. w reprezentacji jest reprezentowana przez zarząd lub pełnomocnika powołanego jednomyślną uchwałą wspólników. Ta sama zasada ma generalnie zastosowanie do spółki akcyjnej w organizacji. Tutaj przepis art. 323 § 2 K.s.h. wskazuje, że:

Do chwili ustanowienia zarządu spółka w organizacji jest reprezentowana przez wszystkich założycieli działających łącznie albo przez pełnomocnika ustanowionego jednomyślną uchwałą założycieli.

Istotne jest, że zgodnie z art. 13 § 1 K.s.h.:

Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu.

Odpowiedzialność osób działających za spółkę w organizacji

Zaznaczyć należy, że odpowiedzialność osób działających za spółkę w organizacji np. pełnomocnika, założycieli itp. wygasa wobec spółki, z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie akcjonariuszy już po wpisie spółki do KRS. Pamiętać zatem należy, aby po zarejestrowaniu spółki podjąć taką uchwałę, niejako potwierdzającą wszystkie czynności dokonane za czasów spółki w organizacji.

Regulacje na ten temat zawierają w szczególności art. 11, 12, 13, 161 i 323 K.s.h.