Połączenie przez przejęcie – czy ma wpływ na stawkę podatku CIT

Obraz Rosy / Bad Homburg / Germany z Pixabay

Rodzaje połączeń spółek – zgodnie z przepisami K.s.h. 

Przepisy Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 – dalej „K.s.h.”) przewidują dwie odmienne formuły połączenia spółek.

Zgodnie z art. 492 § 1 Kodeksu spółek handlowych (dalej „K.s.h.”):

„Połączenie może być dokonane: 1)  przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie); 2) przez zawiązanie spółki kapitałowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały albo akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki)”.

Pierwszy z ww. typów połączeń (fuzja przez przejęcie) powoduje ten skutek, że majątek spółki przejmowanej przechodzi na istniejącą już spółkę przejmującą w zamian za udziały czy akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom/akcjonariuszom spółki przejmowanej. 

Oczywiście w przypadku połączenia spółki – matki oraz spółki – córki zależnej od niej w 100%, lub w przypadku połączenia spółek – sióstr – zależnych od tego samego podmiotu – połączenie takie nie wiąże się z wydaniem nowych udziałów czy akcji. 

W ramach połączenia przez przejęcie spółka przejmowana jest wykreślana z rejestru przedsiębiorców KRS, zaś spółka przejmująca staje się właścicielem majątku spółki przejmowanej czy też podmiotem uprawnionym z umów zawartych przez ten podmiot. 

Więcej na ten temat w artykułach pt. 

• Połączenie spółek powiązanych – ostatnia opinia zabezpieczająca
• Skutki podatkowe połączenia spółek – sióstr
• Połączenie spółek – sióstr – czy trzeba zapłacić podatek?

Natomiast w przypadku tego drugiego rodzaju fuzji (fuzja per unionem tj. przez zawiązanie nowej spółki) dochodzi do powstania nowego podmiotu, z kolei spółki przejmowane są wykreślane z rejestru przedsiębiorców KRS. W tym zatem modelu w obrocie prawnym pojawia się zupełnie nowa spółka, która powstaje/jest tworzona właśnie w procedurze połączeniowej. 

Połączenie przez przejęcie – jaka stawka CIT – co o tym mówią przepisy?

Zgodnie z art. 19 ust. 1a pkt. 1) Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r o podatku dochodowym od osób prawnych  (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 – dalej „Ustawa o CIT”):

„(…) 1a. Podatnik, który został utworzony: 1) w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę,

– nie stosuje przepisu ust. 1 pkt 2 w roku podatkowym, w którym rozpoczął działalność, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym”.

Zaznaczyć należy, że przepis ten literalnie odnosi się do „Podatnika, który został utworzony (…) w wyniku (połączenia)” i że w takim stanie faktycznym ów podatnik nie może stosować stawki podatku wynoszącej 9 % „(…) w roku podatkowym, w którym rozpoczął działalność, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym”. 

Uwzględniając opisane powyżej metody łączenia spółek wskazać trzeba, że ww. regulacja może znajdować zastosowanie wyłącznie dla tych połączeń, które wiążą się z utworzeniem nowego podmiotu, a zatem do fuzji per unionem (połączenia przez zawiązanie nowej spółki)  opisanej w at. 492 § 1 pkt. 2) K.s.h. 

Ww. przepisy nie znajdą natomiast zastosowania do połączenia przez przejęcie, ponieważ takie połączenie – zgodnie z opisem powyżej nie wiąże się z utworzeniem nowego podatnika – nowej spółki. W wyniku takiego połączenia majątek spółki przejmowanej staje się majątkiem już istniejącej spółki przejmującej.

Połączenie przez przejęcie – stawka CIT – co wynika z interpretacji podatkowych? 

Tezę przedstawioną powyżej, z której wynika, że stawka 9 % CIT nie znajduje zastosowania do połączeń spółek przez przejęcie potwierdzają także organy podatkowe.  

Np. w interpretacji z dnia 9.03.2023 r. sygn. 0111-KDIB1-2.4010.49.2023.1.EJ Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że:

„W wyniku połączenia przez przejęcie, nie dochodzi do powstania nowego podmiotu, ponieważ cały majątek spółki przejmowanej przechodzi na spółkę przejmującą. W wyniku zatem połączenia przez przejęcie ustaje byt prawny spółki przejmowanej, co pozostaje bez wpływu na byt spółki przejmującej. W wyniku połączenia przez przejęcie, spółka przejmująca zwiększa jedynie swój majątek. W wyniku połączenia przez przejęcie nie dochodzi do utworzenia podatnika w rozumieniu art. 19 ust. 1a ustawy o CIT”. W świetle powyższego Dyrektor KIS w ww. interpretacji uznał, że: „W konsekwencji po dokonaniu planowanego połączenia Wnioskodawca będzie uprawniony do korzystania ze stawki podatku dochodowego do osób prawnych w wysokości 9%, zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, w odniesieniu do przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych w roku 2021, a także będzie uprawniony do korzystania z preferencyjnej stawki podatku w latach następnych, pod warunkiem, że będzie posiadał status małego podatnika i przychody nie przekroczą limitu z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”

Podobne stanowisko prezentuje Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 28 kwietnia 2025 r. o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.102.2025.1.AG:

„W wyniku połączenia przez przejęcie nie dochodzi do utworzenia podatnika w rozumieniu art. 19 ust. 1a ustawy o CIT. Do utworzenia nowego podmiotu na skutek połączenia, który to podmiot nie miałby prawa do stosowania preferencyjnej stawki podatkowej w wysokości 9% mogłoby dojść jedynie na skutek połączenia dwóch lub więcej podmiotów następujących przez zawiązanie nowej spółki”.  Tutaj także organ interpretacyjny wskazał, że: „W konsekwencji po dokonaniu połączenia są Państwo uprawnieni do korzystania ze stawki podatku dochodowego do osób prawnych w wysokości 9%, zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, w odniesieniu do przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych w roku połączenia oraz w roku po nim następującym, pod warunkiem, że posiadają Państwo status małego podatnika i Państwa przychody nie przekroczą limitu z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”

Analogiczne stanowisko zajął Dyrektor KIS także w interpretacji z dnia 23 września 2024 r. o sygn. 0114-KDIP2-2.4010.388.2024.1.ASK gdzie wskazał, że:

„W ustawie o CIT, ustawodawca nie uregulował pojęcia ‘utworzony’. Z uwagi na powyższe w celu prawidłowej wykładni powołanego przepisu celowe jest odwołanie się do wykładni literalnej. (…) należy przyjąć, że art. 19 ust. 1a ustawy o CIT odnosi się do podmiotów, które powstały w jeden ze wskazanych na gruncie powołanego przepisu sposobów. (…) W wyniku połączenia przez przejęcie, nie dochodzi do powstania nowego podmiotu, ponieważ cały majątek spółki przejmowanej przechodzi na spółkę przejmującą.”

W interpretacji tej potwierdzono, że:

„W świetle powyższego stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie dokonanie planowanych działań połączenia przez przejęcie nie będzie miało wpływu na możliwość zastosowania 9% stawki podatkowej, o której mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT. Następstwem połączenia nie jest bowiem utworzenie podmiotu. Podsumowując, po dokonaniu planowanego połączenia nadal będą Państwo uprawnieni do korzystania ze stawki podatku dochodowego do osób prawnych w wysokości 9%, zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy CIT, w odniesieniu do przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych, przy czym istotne jest, aby: * posiadali Państwo w tym roku podatkowym status małego podatnika (wartość przychodów ze sprzedaży wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług nie przekroczyła w 2021 r. równowartości w złotych 2 000 000 euro) oraz * suma wszystkich przychodów uzyskanych przez Państwa (także kapitałowych) nie przekroczyła równowartości w złotych 2 000 000 euro”. 

Podsumowanie

Podsumowując, w oparciu o ww. przepisy prawa, co potwierdzają także interpretacje podatkowe należy stwierdzić, że połączenie spółek przez przejęcie nie skutkuje utratą prawa do stosowania stawki 9% CIT przez spółkę przejmującą. Spółka przejmująca zachowuje prawo do preferencyjnej stawki 9% CIT, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymogów ustawowych, tj. posiadania statusu małego podatnika oraz nieprzekroczenia limitu przychodów.

Stan prawny na dzień 4 września 2025

Małgorzata Gach – radca prawny i doradca podatkowy – Kancelaria Radcy Prawnego Małgorzata Gach w Krakowie