Odsetki ustawowe w roku 2021 – w jakiej wysokości

Od dnia 29 maja 2020 r. obowiązuje Uchwała Rady Polityki Pieniężnej w sprawie stopy referencyjnej, oprocentowania kredytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej i stopy dyskontowej weksli w Narodowym Banku Polskim. Par. 1 niniejszej Uchwały stanowi: Wysokość stopy referencyjnej, określającej oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych przez Narodowy Bank Polski, wynosi 0,10 %.

Rodzaje odsetek ustawowych – 2021

Mamy trzy rodzaje odsetek ustawowych:

1) odsetki ustawowe należne od sumy pieniężnej,

2) odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnianiu świadczeń  pieniężnych,

3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Odsetki ustawowe należne od sumy pieniężnej- 2021

Zgodnie z dyspozycją art. 359 par. 1 – 2 zd. pierwsze Kodeksu cywilnego (K.c.) odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

Z wydanego przez Ministra Finansów Obwieszczenia z dnia 14 lipca 2020 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych (M.P. 2020. 626) wynika, ze od 29 maja 2020 r. wysokość odsetek ustawowych wynosi 3,6% w stosunku rocznym.

Maksymalne odsetki ustawowe wynoszą  7,2 % w stosunku rocznym (2×3,6%) – art. 359 par. 2(1) K.c.

Odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnianiu świadczeń  pieniężnych – 2021

Z art. 481 par. 1 – 2 zd. pierwsze Kodeksu cywilnego wynika, że w przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 lipca 2020 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (M.P. 2020. 627) od  29 maja 2020 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie wynosi 5,6% w stosunku rocznym.

Maksymalne odsetki za opóźnienie  wynoszą 11,2 % w stosunku rocznym (2x 5,6%) – art. 481par.2(1) K.c.

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych

„Transakcja handlowa” została zdefiniowana w art. 4 pkt 1 Ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Prawodawca podaje w nim, że jest to  umowa,  zawierana pomiędzy przedsiębiorcami, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usług.

Na podstawie art. 4 pkt 3 tejże ustawy odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych stanowią:

a) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych,

b) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i dziesięciu punktów procentowych;

Od 1 stycznia 2021 r. do 30 czerwca 2021 r. obowiązują następujące odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych :

• 8,1%  w stosunku rocznym ‒ w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym,
• 10,1% w stosunku rocznym ‒ w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

Powyższe wynika z Obwieszczenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 28 grudnia 2020 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych (M.P. 2020.1212) .

Podstawa prawna:

– art. 359, art. 481 Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U.2020.1740)

–  art. 4 pkt 1 i pkt3 Ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. 2020.935)

–  Uchwała nr 7/2020 Rady Polityki Pieniężnej z dnia 28 maja 2020 r. w sprawie stopy referencyjnej, oprocentowania kredytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej i stopy dyskontowej weksli w Narodowym Banku Polskim (Dz.Urz.NBP. 2020.10)

Stan prawny na dzień 26 stycznia 2021 roku

Wanda Książek 

Artykuł gościnny