Upadłość przedsiębiorcy: Wniosek o ogłoszenie upadłości

Na podstawie art. 5 ust. 1 Prawa upadłościowego zdolność upadłościowa posiadają:

1) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółka akcyjna i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej,

2) wspólnicy osobowych spółek handlowych, ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem,

3) wspólnicy spółki partnerskiej.

Kiedy dłużnik jest niewypłacalny?

Z art. 11 ust. 1 Prawa upadłościowego wynika, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.

W art. 11 ust. 1a) tejże ustawy ustawodawca zakłada, że do niewypłacalności dochodzi, w przypadku, gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Natomiast w świetle art. 11 ust. 2 ustawy jw. dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. „Ten przepis oznacza, że dłużnika będącego osobą prawną uważa się za niewypłacalnego gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje”- wyjaśnia piśmiennictwo (tak I. Heropolitańska, A. Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, Komentarz do wybranych przepisów Prawa upadłościowego [w:] I. Heropolitańska, A. Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, P. Kuglarz, Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2021, Legalis).

Niezdolność dłużnika do uregulowania zobowiązań finansowych powinna być trwała. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 września 2020 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 357/19 wskazał, że

„Przez trwałe zaprzestanie płacenia długów należy więc rozumieć sytuację, gdy dłużnik z braku środków płatniczych nie płaci swoich wymagalnych długów, stan taki ma charakter ciągły, a przyczyny niewykonywania wymagalnych zobowiązań nie kwalifikują się do uznania ich za przyczyny krótkotrwałe, przejściowe, przemijające”.

Kto może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości firmy?

Wniosek o ogłoszenie upadłości firmy składa się do wydziału gospodarczego sądu rejonowego w okręgu którego znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika. Zgodnie z art. 19 ust. 1a Prawa upadłościowego będzie to „(…) miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich”.

Na podstawie art. 20 ust. 1 Prawa upadłościowego  wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć dłużnik lub każdy z jego wierzycieli osobistych.

Wniosek mogą składać również m.in. ;

• w stosunku do spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej – każdy ze wspólników odpowiadających bez ograniczenia za zobowiązania spółki,
• w stosunku do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – każdy, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami,
• w stosunku do osoby prawnej, spółki jawnej, spółki partnerskiej oraz spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej, będących w stanie likwidacji – każdy z likwidatorów,
• w stosunku do osoby prawnej wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego – kurator ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny,
• w stosunku do spółki zależnej uczestniczącej w grupie spółek – spółka dominująca.

Zobacz:  Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych – niektóre ze zmian

Termin złożenia wniosku

Na podstawie art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości.

W postępowaniu upadłościowym pisma procesowe oraz dokumenty, wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Pisma oraz dokumenty niewniesione za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie wywołują skutków prawnych  (art. 216a ust. 1 Prawa upadłościowego). System teleinformatyczny obsługujący postępowania elektroniczne z zakresu prawa upadłościowego dostępny jest na stronie internetowej Portalu Rejestrów Sądowych.

Zobacz także: Portal Rejestrów Sądowych

Wniosek o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy – co zawiera

Wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy  zostały podane w  art. 22 ust. 1 Prawa upadłościowego.

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:

• imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres, a jeżeli dłużnikiem jest spółka osobowa, imiona i nazwiska reprezentantów, w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, oraz numery PESEL albo numery w Krajowym Rejestrze Sądowym reprezentantów,
• NIP, jeżeli dłużnik ma taki numer,
• wskazanie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika,
• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie (np. podanie która z przesłanek do ogłoszenia upadłości znajduje zastosowanie),
• informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych,
• informację, czy dłużnik jest spółką publiczną .

Istotne!

Wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości dłużnik jest obowiązany złożyć oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku . Brak złożenia oświadczenia powoduje zwrot wniosku bez wzywania dłużnika do jego uzupełnienia ( art. 25 ust. 1 i ust. 3  Prawa upadłościowego).

Jakie załączniki są wymagane we wniosku

Zgodnie z dyspozycją art. 23 ust. 1 Prawa upadłościowego, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza dłużnik, do wniosku powinien dołączyć:

„1) aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;

2) bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku;

3) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;

4) oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;

5) spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;

6) wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi;

7) informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych, administracyjnych, sądowoadministracyjnych oraz przed sądami polubownymi dotyczących majątku dłużnika;

8) informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni;

9) informację, czy w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

Advertisement

a) zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników lub

b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczający równowartość w złotych 50 milionów euro, lub

c) sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat przekroczyły równowartość w złotych 43 milionów euro”.

Ważne!

Z treści art. 23 ust. 1 Prawa upadłościowego wynika, że jeżeli dłużnik nie może dołączyć do wniosku dokumentów, o których mowa w ust. 1, powinien podać przyczyny ich niedołączenia oraz je uprawdopodobnić. Piśmiennictwo wyjaśnia:

„Przepis ten zapobiega sytuacjom, w których dłużnik chciałby usprawiedliwić niezłożenie wniosku brakiem dokumentów spowodowanym np.: pożarem, powodzią, kradzieżą czy też zatrzymaniem przez policję, prokuratora lub inne służby w celu przeprowadzenia czynności. (…) W takim wypadku dłużnik powinien dokładnie opisać przyczyny, z jakich nie jest w stanie wskazać danych wymaganych ustawą” (tak  P. Zimmerman., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, Legalis).

Jakie są wstępne koszty postępowania upadłościowego?

Wniosek przedsiębiorcy w postępowaniu upadłościowym podlega opłacie w kwocie 1 000 zł (art. 74 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U.2022.1125).

Wnioskodawca (dłużnik lub wierzyciel) wpłaca zaliczkę na wydatki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i wraz z wnioskiem przedstawia dowód jej uiszczenia (art. 22a ustawy – Prawo upadłościowe). W Obwieszczeniu z dnia 19 października 2021 r. (Dz.Urz.GUS.2021.43) Prezes GUS podał, że „przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale 2021 r. wyniosło 5882,99 zł”.

W przypadku braku dostatecznych środków można wnieść o zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych w postępowaniu upadłościowym.

Podstawa prawna:

Art. 5, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1a. , art. 18, art. 19 ust. 1-1c),  art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1 , art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1, art. 23 ust. 3, art. 25 ust. 1, art. 25 ust. 3, art. 216a  Ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U.2022.1520) .

Stan prawny na dzień 13 grudnia 2022 roku

Małgorzata Gach

Wanda Książek