Przedsiębiorca ma prawo do ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych – najważniejsze informacje (2)

Obraz autorstwa katemangostar na Freepik

Przypomnijmy  

Zgodnie z dyspozycją art. 67b § 1 w zw. z art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą organ podatkowy może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Chodzi tutaj o stosowanie ulg które:

• nie stanowią pomocy publicznej,
• stanowią pomoc de minimis,
• stanowią pomoc publiczną , która została udzielona na jeden z celów podanych w art. 67b § 1 pkt 3 lit. a – m  Ordynacji podatkowej .

Niniejszej ulgi organ podatkowy może udzielić, wtedy, gdy  zostaną spełnione przesłanki „ważnego interesu podatnika” lub/i  „interesu publicznego”.

Sprawdź: Przedsiębiorca ma prawo do ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych – najważniejsze informacje (1)

Pomoc publiczna – czym jest

Udzielanie pomocy publicznej reguluje Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Pomoc publiczna jest to wsparcie finansowe dla firm przyznawane konkretnemu przedsiębiorstwu ze środków pochodzących z budżetu państwa np. z programów pomocowych. Pomoc publiczna podlega zaakceptowaniu przez Komisję Europejską. Wyjątek stanowi pomoc de minimis.

Piśmiennictwo wyjaśnia, że:

„pomocą publiczną jest «każde świadczenie na rzecz przedsiębiorstwa pochodzące od państwa lub ze źródeł państwowych (zwiększające przy tym wydatki lub zmniejszające przychody państwa), które przynosi temu przedsiębiorstwu korzyść, jakiej nie mogłoby uzyskać w ramach normalnej działalności gospodarczej» – tak Agnieszka Żołądkiewicz-Kuzioła  w artykule Ulgi podatkowe jako forma pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom opublikowanym w Ekonomiczne Problemy Usług nr 3/2018 (132) [1].

Rodzaje pomocy publicznej to pomoc regionalna, horyzontalna  i sektorowa. Formy pomocy publicznej stanowią m.in. dotacje, ulgi podatkowe, pożyczki preferencyjne np. na restrukturyzację firmy, gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

Więcej informacji tutaj:

Raporty: Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2022 roku

Pomoc de minimis – czym jest

Pomoc de minimis jest to szczególny rodzaj wsparcia udzielanego przedsiębiorcom przez państwo. Zgodnie z zasadą prawa rzymskiego „de minimis non curat lex” („prawo nie troszczy się o drobiazgi”)  jest  to pomoc o ograniczonej wysokości, która nie spowoduje zakłócenia konkurencji na rynku. Jak wyjaśniono w orzecznictwie „może mieć istotne znaczenie dla przedsiębiorcy, m.in. w przezwyciężeniu przejściowych problemów finansowych” [2]. Nie wymaga ona jej zatwierdzenia przez Komisję Europejską. Warunki jej udzielania zawiera Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. [3]. Pomoc de minimis, stanowi pomoc o wartości nieprzekraczającej 300 tys. euro brutto w ciągu 3 lat.

Niniejsza pomoc może być udzielona przedsiębiorcy przykładowo na szkolenia, inwestycje, ale także w formie zwolnień podatkowych czy umorzenia odsetek ZUS i innych. Z tej pomocy nie mogą korzystać m.in. firmy m.in. z sektora rybołówstwa i akwakultury, przedsiębiorstwa prowadzące działalność związaną z produkcją podstawową produktów rolnych.

Wniosek podatnika – przedsiębiorcy o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych – co powinien zawierać

Na podstawie art. 168 § 2 O.p. wniosek podatnika – przedsiębiorcy powinien zawierać „(…) co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adres (miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności) lub adres do doręczeń w kraju, identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydentów – numer i serię paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, lub inny numer identyfikacyjny, o ile nie posiadają identyfikatora podatkowego, a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych”.

Ważne!

Ministerstwo Finansów opracowało formularze wniosków. Są one dostępne tutaj:

Rozłożenie na raty należności podatkowych 

Umorzenie należności podatkowych

Odroczenie terminu zapłaty należności podatkowych

W sprawie wniosku o rozłożenie na raty należności podatkowych Ministerstwo Finansów wyjaśnia:

„We wniosku:

• • podaj swój numer NIP,
  • zaznacz, o co wnioskujesz (w ilu ratach zamierzasz spłacić zobowiązania podatkowe),
  • jeśli masz spółkę osobową podaj pełną nazwę firmy i REGON,
  • jeśli prowadzisz działalność na podstawie wpisu do CEIDG podaj imię i nazwisko oraz PESEL,
  • podaj adres siedziby firmy albo adres zamieszkania – jeśli prowadzisz działalność jako osoba fizyczna,
  • określ zakres żądania – jakie należności (z terminem zapłaty), w jakiej wysokości i za jaki okres chcesz rozłożyć na raty. Podaj kwotę spłaty oraz numer i datę decyzji, jeśli płacisz zaległość na podstawie decyzji. Zaproponuj też termin, do którego chcesz spłacić należność,
  • opisz swoją sytuację oraz podaj ważne przyczyny, które uzasadniają twoją prośbę o rozłożenie należności na raty,
  • wskaż, o jaką ulgę wnioskujesz: pomoc publiczną, pomoc de minimis, czy ulgę, która nie jest pomocą publiczną”.

Niniejszy wniosek powinien być  podpisany.

„Przy czym podpis musi zostać złożony przez stronę osobiście lub przez osobę do tego przez stronę umocowaną, a w przypadku osób prawnych – przez osobę uprawnioną do jej reprezentowania” – tak NSA w wyroku z dnia 25 marca 2021 r. (sygn. akt II FSK 2820/18, Legalis nr 2809952).

Jeśli wniosek jest składany elektronicznie, wówczas należy go podpisać podpisem kwalifikowanym lub Profilem Zaufanym.

Istotne!

Piśmiennictwo podaje:

„Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych w przypadkach wymienionych w art. 67b § 1 pkt 3 lit. b, mogą być przyznawane jako pomoc indywidualna zgodna z programami rządowymi lub samorządowymi albo w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach” [4] .

Jakie załączniki powinny być dołączone do wniosku

Do składanego wniosku należy dołączyć  wszelkie dokumenty, które uzasadniają „ważny interes swój” lub/i  „interes publiczny”. Może to być: ​​

• oświadczenie o sytuacji finansowej, rodzinnej i majątkowej,
• informacje o bieżącej sytuacji finansowej (dane z okresowego bilansu, rachunku zysków i strat),
• wszelkie dokumenty, które potwierdzają, że istnieje realna możliwość spłaty zobowiązania we wnioskowanych terminach
• druk ORD – HZ (oświadczenie o nieruchomościach i prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego) lub oświadczenie o odmowie jego złożenia” [5] .

W składanym wniosku:

„(…) podatnik zobowiązany jest wskazać, czy udzielenie ulgi ma nastąpić w ramach pomocy de minimis czy też jednego z rodzajów pomocy wymienionych w art. 67b § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa. W przypadku braku tego typu informacji, organ podatkowy nie może domniemywać o jaki rodzaj pomocy podatnik się ubiega” – Tak WSA w Lublinie w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 kwietnia 2019 r. (sygn. akt I SA/Lu 41/19, Legalis nr 1976618).

Resort finansów  podaje, że w przypadku, gdy podatnik  wnioskuje o pomoc de minimis, do wniosku powinien dołączyć:

• zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie,
• formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis lub formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis przez przedsiębiorcę wykonującego usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym,
• sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości,
• oświadczenie o nienaruszeniu przez przedsiębiorcę ograniczeń, nakazów i zakazów w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej [6] .

Zobacz: Załącznik nr 1  do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz. U. z 2024 r. poz. 40).

W trzeciej części artykułu omówimy procedurę rozpoznawania niniejszego wniosku przez organ podatkowy.

Podstawa prawna:

Art. 67a § 1, art. 67b § 1 , art. 168 § 1- 3a  Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383)

Art. 1,  art. 3 , art. 37 ust. 2a  Ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej  (t.j.Dz.U. z 2023 r. poz. 702)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L, 2023/2831 z 15.12.2023)

Rozporządzenie Rady Ministrów  z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (t.j. Dz.U.z 2024 r. poz. 40)

Objaśnienie :

[1] Żołądkiewicz-Kuzioła, A. (2018). Ulgi podatkowe jako forma pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom. Ekonomiczne Problemy Usług, 3 (132), 161–170. DOI: 10.18276/epu.2018.132-14 , publ. (dostęp w dniu 30 kwietnia 2024 r.)

[2] Tak NSA w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 stycznia 2023 r. (sygn. akt III FSK 181/22, Legalis nr 2881806).

[3] Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r.: Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (dostęp w dniu 30 kwietnia 2024 r.)

[4] Tak  Dzwonkowski H. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz. Wyd. 9, Warszawa 2020, [w:] Komentarzu do art. 67b § 1 Ordynacji podatkowej.

[5] Informacja o wymaganych załącznikach  pochodzi z  publikacji Ministerstwa Finansów Rozłożenie na raty należności podatkowych (dostęp w dniu 30 kwietnia  2024 r.).

[6] Tamże

Stan prawny na dzień 24 maja 2024 roku

Małgorzata Gach, Wanda Książek