Interpretacja ogólna Ministra Finansów w sprawie skutków podatkowych opłacenia przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne

Jakie zagadnienie wyjaśnił Minister Finansów?

W wydanej Interpretacji ogólnej Minister Finansów wyjaśnił  skutki w podatku dochodowym dla podatnika i płatnika podatku PIT, związane z zapłatą przez płatnika składek z własnych środków kwoty zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w części, w której powinny być one sfinansowane z dochodu ubezpieczonego – podatnika (pracownika, zleceniobiorcy, byłego pracownika lub zleceniobiorcy). Podatnicy mieli bowiem wątpliwości w:

„kwestii tego, czy opłacenie przez dany podmiot, jako płatnika składek, ze swoich środków zaległych składek sus oraz składki zdrowotnej, które powinien sfinansować podatnik (pracownik, zleceniobiorca, były pracownik lub były zleceniobiorca), stanowi dla podatnika podlegający opodatkowaniu przychód, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy PIT, czego konsekwencją jest konieczność:

a) zakwalifikowania takiego przychodu do odpowiedniego źródła przychodów na gruncie art. 10 ust. 1 ustawy PIT,

b) poboru zaliczki na podatek”.

Minister przypomniał, że na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy PIT przychodami, co do zasady, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Podkreślił, że przychodem podatnika są otrzymane lub pozostawione do jego dyspozycji pieniądze, a w przypadku świadczeń niepieniężnych moment „ich faktycznego otrzymania”.

Brak jednolitej linii interpretacyjnej

Do wydania niniejszej interpretacji ogólnej skłoniło Ministra Finansów rozbieżne stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, oraz orzecznictwo sądowo – administracyjne.

Organ interpretacyjny w wydawanych interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego uznawał, „że zapłata przez płatnika składek zaległych składek ZUS oraz składki zdrowotnej stanowi dla podatników (pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub zleceniobiorców) przychód podatkowy z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia. W ocenie organów podatkowych, składki te powinny być pobrane z dochodu podatnika (ubezpieczonego), a zatem zapłacenie ich ze środków płatnika składek oznacza uzyskanie przez podatnika nieodpłatnego świadczenia i stanowi przychód podlegający opodatkowaniu”.

Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 14 września 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.508.2021.3.MS), w interpretacji indywidualnej z 19 marca 2021 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.55.2021.1.ID).

W swoich wyrokach sądy administracyjne „zwracały uwagę na fakt, że obowiązanym wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu zaległych składek sus i składki zdrowotnej jest płatnik składek (w tym pracodawca, zleceniodawca), a nie ubezpieczony (pracownik, zleceniobiorca, były pracownik lub zleceniobiorca). Wszystkie obowiązki w zakresie uiszczenia zaległych składek obciążają płatnika składek (w tym pracodawcę, zleceniodawcę) i to niezależnie od źródła finansowania składek”.

Tak było przykładowo w wyroku NSA z 27 października 2015 r. , sygn. akt II FSK 1891/13 oraz w wyroku NSA z 5 lutego 2021 r., sygn. akt II FSK 2573/18.

Co potwierdził Minister Finansów?

W interpretacji ogólnej Minister Finansów Minister Finansów uwzględnił utrwalone orzecznictwo sądów administracyjnych, zgodnie z którym

• zapłacenie przez płatnika składek zaległych składek sus oraz składki zdrowotnej jest wykonaniem zobowiązania publicznoprawnego ciążącego na płatniku składek i nie stanowi wykonania obowiązku za pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub zleceniobiorców oraz nie powoduje powstania przychodu podatkowego u tych podatników,

• płatnik składek, dokonując zapłaty zaległych składek sus i składek zdrowotnych, wykonuje ciążący na nim obowiązek publicznoprawny, którego nie może scedować na podatników (pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub zleceniobiorców),

• późniejsza zapłata tych składek przez ich płatnika nie może być uznana za świadczenie dokonane „za ubezpieczonych” (za pracowników, zleceniobiorców, byłych pracowników lub zleceniobiorców), gdyż na podstawie odrębnych przepisów nie są oni zobowiązani do ich zapłaty.

Podsumowując:

„Zapłata przez płatnika składek zaległych składek z ww. tytułów nie stanowi przysporzenia majątkowego zwiększającego majątek podatnika, i jako taka, nie może być uznana za nieodpłatne świadczenie na rzecz podatnika. (…) Zatem zapłatę przez płatnika składek zaległych składek sus oraz składek zdrowotnych należy uznać za czynność neutralną pod względem podatkowym dla podatnika”.

Link do Interpretacji ogólnej Nr DD3.8203.1.2023 Ministra Finansów z dnia 30 marca 2023 r. znajduje się tutaj.

Objaśnienie:

[1] Interpretacja ogólna Nr DD3.8203.1.2023 Ministra Finansów z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie konsekwencji podatkowych zapłaty przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (Dz.Urz.MF.2023.42)

Stan prawny na dzień 31 maja 2023 roku

Małgorzata Gach

Wanda Książek