Rekompensata za koszty odzyskiwania należności

Obraz DoroT Schenk z Pixabay

Jak jest podstawa do dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności?

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych:

Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty:

1) 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;

2) 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;

3) 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Oznacza to, że w wezwaniu do zapłaty wysyłanym do dłużnika, oprócz żądania zapłaty kwoty faktury wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych, można żądać dodatkowo powyższej kwoty, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskania należności.

Rekompensata od każdej faktury?

Ważne jest, że kwotę 40, 70 lub 100 euro można doliczyć de facto do każdej niezapłaconej przez naszego kontrahenta faktury.

Takie rozumienie przepisów potwierdza TSUE w wyroku z dnia 4 maja 2023 r., sygn. C-78/22 wskazując, że:

„ (…) art. 6 ust. 1 dyrektywy 2011/7 w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych w związku z art. 3 tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy w jednej i tej samej umowie przewidziano płatności mające charakter okresowy, przy czym zapłata każdej z tych płatności powinna nastąpić w określonym terminie, minimalna stała kwota 40 EUR, określona w art. 6 ust. 1 tej dyrektywy, stanowiąca przysługującą wierzycielowi rekompensatę z tytułu kosztów odzyskiwania należności jest należna za każde opóźnienie w płatności.”

Jeżeli więc została zawarta z kontrahentem jedna umowa ustalającą przykładowo harmonogram dostawy danego towaru oraz terminy płatności za te towary, to rekompensaty można dochodzić za każdą opóźnioną płatność.

Co szczególnie istotne, prawo do żądania tej zryczałtowanej opłaty nie jest uzależnione od tego, czy w rzeczywistości przedsiębiorca poniósł jakiekolwiek koszty związane z dochodzeniem przysługujących mu należności.

Przeliczenie rekompensaty na PLN

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 10 ust. 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, kwotę żądanej rekompensaty należy przeliczyć z euro na złotówki na podstawie średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.

W praktyce będzie to oznaczało, że jeżeli przykładowo roszczenie stało się wymagalne w maju 2024 roku, to kwotę 40/70/100 euro będzie należało pomnożyć przez średni kurs euro z ostatniego dnia roboczego kwietnia 2024 r.

Zgodnie z informacją opublikowaną na stronie NBP, średni kurs euro na dzień 30 kwietnia 2024 r. wynosił 4,3213 zł).

Art. 10 ust. 1a:

„Równowartość kwoty rekompensaty, o której mowa w ust. 1, jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.”

Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 10 ust. 2 przytoczonej ustawy, możliwe jest dochodzenie zwrotu kosztów odzyskiwania należności przewyższającej kwotę 40, 70 lub 100 euro.

Przepis ten stanowi, że:

„Oprócz kwoty, o której mowa w ust. 1, wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę”.

 

Stan prawny na dzień 02 sierpnia 2024 r.

Katarzyna Surma-Winiarska, aplikantka radcowska w Kancelarii Radcy Prawnego Małgorzaty Gach

Bibliografia:

1. Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.
2. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 4 maja 2023 r., sygn. C-78/22.