Prawo spółek
Pożyczka dla członka zarządu od spółki zawsze wymaga zgody wspólników
W niektórych przypadkach spółki kapitałowe dysponujące wolnymi środkami finansowymi mogą udzielić pożyczki dla członka zarządu spółki. Niestety czasami nie jest to prosta sprawa, nawet pomimo ustalenia przez strony najistotniejszych postanowień takiej umowy. Sprawdź z czym wiąże się zagadnienie jakim jest pożyczka dla członka zarządu spółki.
Pożyczka dla członka zarządu od spółki – rygory
Przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują w pierwszym rzędzie, że zawarcie przez spółkę kapitałową umowy pożyczki, kredytu, poręczenia lub innej podobnej umowy z osobami pełniącymi w spółce określone funkcje wymaga zgody zgromadzenia wspólników.
Te osoby to:
- członkowie zarządu,
- członkowie rady nadzorczej,
- członkowie komisji rewizyjnej,
- prokurent,
- likwidator,
- albo jeśli taka umowa zostaje zawarta na rzecz, tj. na korzyść którejkolwiek z tych osób.
Jakie umowy wymagają zgody zgromadzenia wspólników?
Warto pamiętać, że zgoda zgromadzenia wspólników dotyczy nie tylko zawarcia umowy pożyczki dla członka zarządu lub wskazanych wyżej osób. Zgoda ta dotyczy także innego typu umów, przy czym wyraźnie określone są także dodatkowo umowa kredytu oraz udzielenie poręczenia.
Przepis – art. 15 par. 1 KSH mówi natomiast jeszcze o zgodzie w przypadku zawarcia „innej podobnej umowy”. Jako że nie ma definicji co się przez to pojęcie rozumie, wydanych zostało szereg orzeczeń sądowych w tym zakresie. Wynika z nich np., że umową podobną jest np. umowa zastawu czy umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie.
Ze względu jednak na wielość stanów faktycznych, w przypadku każdej przewidywanej do zawarcia umowy warto przeprowadzić odrębną analizę.
Udzielenie pożyczki przez spółkę zależną członkowi zarządu spółki dominującej
Zgoda zgromadzenia wspólników wymagana jest także wówczas, kiedy umowa pożyczki lub inna umowa zostaje zawarta przez spółkę zależną (spółkę córkę), a beneficjentem ma pozostawać członek zarządu spółki dominującej.
Wtedy taka zgoda powinna być wyrażona przez zgromadzenie wspólników spółki dominującej.
Warto zaznaczyć, że ww. rygory nie obejmują sytuacji, w której spółka zależna chciałaby udzielić pożyczki lub zawrzeć inną podobną umowę z członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki dominującej. W tych przypadkach nie ma konieczności uzyskiwania zgody zgromadzenia wspólników.
Jaka sankcja przy pożyczce dla członka zarządu bez zgody zgromadzenia?
Hipotetycznie możliwe jest zawarcie przez spółkę umowy pożyczki z członkiem zarządu lub wskazanymi osobami bez zgody zgromadzenia wspólników.
Ważne jest jednak to, że jeśli zgoda taka nie zostanie udzielona (umowa potwierdzona) przez zgromadzenie wspólników w terminie 2 miesięcy od dnia jej zawarcia, umowa będzie bezwzględnie nieważna ex tunc, tj. od samego początku.
Jeśli taka umowa będzie nieważna to uzyskane świadczenie powinno być kwalifikowane jako świadczenie nienależne. Podmiot, który otrzymał takie świadczenie, zobowiązany będzie do jego zwrotu i nie będzie mu przysługiwać także jakiekolwiek inne świadczenie określone w umowie. Zatem np.: pożyczka powinna zostać natychmiast zwrócona, a ustanowione jako zabezpieczenie poręczenie także upadnie. Tym samym skutki nieważności umowy zawartej bez uzyskania zgody, mogą być bardziej niż drastyczne.
Ważne!
Jako że mówimy o umowie z członkiem zarządu trzeba pamiętać, że umowa taka musi zostać zawarta w imieniu spółki przez pełnomocnika wyznaczonego przez zgromadzenie wspólników lub przez radę nadzorczą Spółki.
