Umowy zawierane na odległość

Kim jest konsument

Zgodnie z artykułem 22¹ Kodeksu cywilnego, konsumentem jest osoba fizyczna, która dokonuje z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Konsumentem nie będzie przykładowo jedna ze spółek prawa handlowego albo fundacja.

Kiedy można mówić o umowie zawieranej na odległość?

Kwestie prawne dotyczące zawierania umów na odległość reguluje Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 287, z późn. zm.) (dalej: u.p.k.).

W świetle art. 2 pkt 1 niniejszej ustawy „umowa zawarta na odległość” stanowi:

„umowę zawartą z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie”.

Jakie obowiązki musi dopełnić przedsiębiorca, żeby umowa zawarta na odległość była wiążąca w świetle prawa?

Regulację prawną w zakresie obowiązków informacyjnych przedsiębiorcy podawanych „Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość (-)” zawiera art. 12 ust. 1 u.p.k. Przedsiębiorca jest zobowiązany poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o :

1) swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numerze, pod którym został zarejestrowany,

2) adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerach telefonu lub faksu jeżeli są dostępne, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą,

3) adresie, pod którym konsument może składać reklamacje,

4) łącznej cenie wraz z podatkami, a także opłatach za transport,

5) sposobie i terminie zapłaty;

6) sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;

7) sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy, zawartym w załączniku nr 2 do ustawy,

8) kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość – kosztach zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą,

9) braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy,

10) obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad,

11) funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach ich ochrony,

12) mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć,

13) możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.

Jak odstąpić od umowy zawartej na odległość?

Co do zasady art. 27 u.p.k. zezwala konsumentowi na odstąpienie od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa w terminie 14 dni bez podawania przyczyny i ponoszenia dodatkowych kosztów.

Obliczając powyższy termin 14 dni, nie uwzględnia się dnia, w którym nastąpiło zawarcie umowy. W przypadku umowy sprzedaży dniem zawarcia umowy jest dzień dostarczenia rzeczy. Jeśli zawarta umowa dotyczy rzeczy tego samego rodzaju, które mają być dostarczane periodycznie (np. prenumerata czasopisma), to termin 14 dni na odstąpienie od umowy liczony będzie od doręczenia pierwszej z zamówionych rzeczy.

„Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Może je złożyć na formularzu albo w innej, najlepiej pisemnej formie i wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru; może też złożyć je osobiście w lokalu przedsiębiorcy, za potwierdzeniem dostarczenia. Niektórzy sprzedawcy umożliwiają odstąpienie od umowy za pomocą swojej strony internetowej. W takim przypadku muszą potwierdzić otrzymanie oświadczenia, np. wysyłając e-mail do konsumenta” – wyjaśnia Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Temat powiązany:

• Prawo konsumenckie 2017: Odstąpienie od umowy zawartej na odległość – kilka spraw (1)
• Prawo konsumenckie 2017: Odstąpienie od umowy zawartej na odległość (2)

WAŻNE!

Jeżeli konsument nie został poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy, może skorzystać z tego uprawnienia w ciągu kolejnych 12 miesięcy od dnia upływu 14- dniowego terminu . Jeżeli konsument został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy przed upływem powyższego terminu, wtedy termin do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia konsumentowi informacji o tym prawie ( art. 29 u.p.k).

W przypadku odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa umowę uważa się za niezawartą. Przedsiębiorca (sprzedawca) musi niezwłocznie – nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia – zwrócić konsumentowi dokonane przez niego płatności, w tym również koszty dostarczenia towaru. Konsument jest zobowiązany odesłać towar niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy ( art. 31 ust. 1, art. 32 ust. 1u.p.k.). Jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów (art. 33 u.p.k.).

Przeczytaj także: Prawo konsumenckie 2017: Odstąpienie od umowy zawartej na odległość (3) 

Kiedy nie można odstąpić od umowy zawartej na odległość?

Ustawa przewiduje wyjątki – nie w każdej sytuacji będzie możliwe odstąpienie od umowy zawartej na odległość. Artykuł 38 u.p.k. zawiera obszerny katalog przypadków kiedy takie odstąpienie nie będzie możliwe. Przykładowo jeśli przedmiotem umowy było: wykonanie określonych towarów na specjalne zamówienie (np. zaproszeń ślubnych), zakup przedmiotów o krótkim terminie ważności (np. jedzenie), albo usługa której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli – nie będzie możliwe odstąpienie od umowy w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy, bez podawania przyczyny. Przedsiębiorca powinien wyraźnie zaznaczyć przed wykonaniem danej usługi, że po jej wykonaniu nie będzie możliwe odstąpienie od umowy.

Przeczytaj artykuł archiwalny: Prawo konsumenckie 2017: Odstąpienie od umowy zawartej na odległość (4)

Podstawa prawna:

• Art. 2 pkt 1 , art. 27-29, art. 31 ust. 1., art. 32 ust. 1, art. 33 Ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 287, z późn. zm.)
• Art. 22(1) Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360)

Stan prawny na dzień 9 sierpnia 2022 roku

Klaudia Kowalczyk