Dyrektywa Omnibus: Projektowane zmiany w prawie konsumenckim w zakresie zmian w treści i usłudze cyfrowej oraz w dodawaniu opinii o produktach (3)

Na temat przyszłych zmian w projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz innych ustaw [2] pisałyśmy już w dwóch artykułach:

• Dyrektywa Omnibus: Będą zmiany w ustawie o prawach konsumenta 2022 (1)
• Dyrektywa Omnibus: Zmiany w ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług (2)

Co zmieni dyrektywa Omnibus w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym?

W ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym [3] projektodawca:

1. Rozszerzył definicję „produktu” o usługi cyfrowe i treści cyfrowe.

Przez „produkt”„(…) rozumie się przez to każdy towar lub usługę, w tym nieruchomości, usługi cyfrowe, treści cyfrowe, prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych”. Projektodawca wyjaśnił, że usługami cyfrowymi są:

„(…) np. usługi wymiany treści wideo i audio oraz inne usługi przechowywania plików on-line, edycja tekstów lub gry oferowane w chmurze, usługi przechowywania danych w chmurze, poczty elektronicznej, mediów społecznościowych i aplikacji działających w oparciu o chmury. W odróżnieniu od usług cyfrowych, dostarczanie treści cyfrowych, które nie są dostarczane na nośniku materialnym, polegają natomiast na pojedynczej dostawie określonego fragmentu lub fragmentów treści cyfrowych, np. plików muzycznych lub plików wideo”.

2. Wprowadził definicję „plasowania”, czyli przyznawania produktom „(…) określonej widoczności produktom lub (…) wynikom wyszukiwania przez przedsiębiorców, (…)” tzw. pozycjonowanie wyników wyszukiwania.

3. Zdefiniował „internetową platformę handlową” przez odesłanie do wcześniejszej definicji zawartej w art. 2 pkt 8 dodanym do ustawy o prawach konsumenta.

Sprawdź: Dyrektywa Omnibus: Będą zmiany w ustawie o prawach konsumenta 2022 (1)

4. Uregulował kwestie związane z weryfikacją wystawionych przez konsumentów opinii o produktach.

Jeżeli przedsiębiorca umożliwia konsumentom dodawanie opinii o produktach , wówczas powinien zamieścić informację „o tym, czy i w jaki sposób przedsiębiorca zapewnia, aby publikowane opinie pochodziły od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli (…)” ( zmiana w art. 6 ust. 4 ustawy jw.). Nie może zatem usuwać opinii negatywnych lub zlecać ich napisanie innej osobie niż konsument.

Wyjaśnienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Odpowiadając na interpelację poselską nr 34409 z 29 lipca 2022 r. w sprawie fałszywych opinii w sklepach internetowych Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyjaśnił, że:

„Decyzja, czy udostępniać konsumentom opinie o produktach będzie należała wyłącznie do przedsiębiorcy. (…)”

W praktyce obowiązek ten sprowadza się przekazania konsumentom informacji, czy przedsiębiorca zapewniający dostęp do takich opinii:

– ustanowił procedury, które zapewniają, aby publikowane opinie faktycznie pochodziły od konsumentów, którzy rzeczywiście używali dany produkt lub go kupili, oraz

– w jaki sposób dokonuje on stosownej weryfikacji tych opinii.

Jeżeli zatem, przedsiębiorca ustanowił taką procedurę, to powinien poinformować konsumentów także o: sposobie przeprowadzania kontroli, jak te opinie są przetwarzane (np. czy zamieszcza się wszystkie opinie, zarówno pozytywne, jak i negatywne, czy tylko pozytywne, jakie jest źródło tych opinii, w jaki sposób liczy się średnią ocenę i czy mają na nią wpływ opinie sponsorowane lub stosunki umowne z przedsiębiorcami wystawiającymi oferty na platformie)”.

Rozszerzony zostanie katalog nieuczciwych praktyk rynkowych

W artykule art. 7 pkt 11a, pkt 24-26 powyższej ustawy została rozszerzona tzw. czarna lista nieuczciwych praktyk rynkowych. Konsumentów wprowadzi w błąd:

1. „podawanie wyników wyszukiwania bez wyraźnego ujawnienia płatnej reklamy lub płatności dokonanej specjalnie w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w ramach wyników wyszukiwania – w odpowiedzi na internetowe wyszukiwanie konsumenta” (art. 7 pkt 11a) ”,

2. „odsprzedaż konsumentom biletów na wszelkiego rodzaju imprezy kulturalne lub sportowe, jeżeli przedsiębiorca nabył je z wykorzystaniem oprogramowania pozwalającego mu obchodzić środki techniczne lub przekraczać limity techniczne nałożone przez pierwotnego sprzedawcę, aby obejść ograniczenia nałożone w odniesieniu do liczby biletów, które dana osoba może kupić, lub innych zasad mających zastosowanie do zakupu biletów” (art. 7 pkt 24),

3. „twierdzenie przez przedsiębiorcę, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, że te opinie zostały zamieszczone przez konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli, mimo że przedsiębiorca ten nie podjął uzasadnionych i proporcjonalnych kroków, aby sprawdzić, czy opinie te pochodzą od tych konsumentów” (art. 7 pkt 25),

4. „zamieszczanie lub zlecanie zamieszczania innej osobie nieprawdziwych opinii lub rekomendacji konsumentów albo zniekształcanie opinii lub rekomendacji konsumentów w celu promowania produktów” ( art. 7 ust. 26).

Ważne!

Ustawa nowelizująca jest obecnie na etapie legislacyjnym. Można go śledzić na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Źródło: Sejm RP, Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw.

Objaśnienie: [1] dyrektywa Omnibus: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/2161 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, 2005/29/WE oraz 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumenta (Dz. Urz. UE L 328 z 2019 r. str. 7), [2] Projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw znajduje się na stronie internetowej Sejmu RP, (dostęp w dniu 15września 2022 r.) [3] ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym : ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (t.j. Dz. U. 2017.2070).

Małgorzata Gach

Wanda Książek