Limit płatności gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami w 2022 r. – jaka kwota?

Miała być zmiana limitu transakcji gotówkowych w 2022 r.

W art. 22 pkt 1 ustawy  zmieniającej z dnia 29 października 2021 r. [1] podano, że  nowy limit transakcji gotówkowych w 2022 r. wyniesie 8.000 zł.

„W ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162) wprowadza się następujące zmiany:

– w art. 19 w pkt 2 wyrazy „15 000 zł” zastępuje się wyrazami „8000 zł”

Powyższy  limit transakcji gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami zacznie obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2023 r. Jego zmianę wprowadził art. 5 ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw [2].

Limit dla płatności gotówką w 2022 r. – ile wynosi

W obecnym stanie prawnym limit dla płatności gotówką dokonywanych  pomiędzy firmami nie powinien przekraczać 15.000 zł (wartość z VAT). Wynika to  z art. 19 ustawy Prawo Przedsiębiorców:

„Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji”.

Jednorazowa wartość transakcji – czym jest

Zdaniem organu skarbowego „jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. Przymiot jednorazowości nie odnosi się do liczby płatności, lecz odzwierciedla wymóg powiązania poszczególnych świadczeń w ramach jednego stosunku umownego” (tak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w interpretacji indywidualnej, sygn.: 0111-KDIB2-1.4010.7.2017.2.AT z dnia 12 czerwca 2017 r.).

Przykład:

1. „Wnioskodawca dokonuje zakupu towarów handlowych. (…) Jednorazowa wartość zakupu rzadko przekracza 15.000 zł. Prowadząc działalność Wnioskodawca współpracuje zazwyczaj z tymi samymi przedsiębiorcami. (…) należy, iż każdorazowy, pojedynczy zakup paliwa, części mechanicznych czy też inny zakup stanowić będzie pojedynczą transakcję w myśl przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem, jeżeli płatność dotycząca takiej jednorazowej transakcji nie przekroczy kwoty 15.000 zł określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i zostanie dokonana przez Wnioskodawcę bez pośrednictwa rachunku bankowego może stanowić dla Niego koszt uzyskania przychodu” (tak  Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej sygn.: 0115-KDIT3.4011.33.2017.1.DW  z dnia  4 maja 2017 r.).

2. „Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa, czy umowa o roboty budowlane)” – uznał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej (sygn.: 0113-KDIPT2-3.4011.718.2020.2.SJ) wydanej w dniu  20 listopada 2020 r.

Co to oznacza?

Wyjaśnijmy na przykładzie: Jednorazowa wartość transakcji pomiędzy firmami X i Y (przedsiębiorcy) przekracza 15 tys. zł, stąd też firma X  nie może zrealizować tej transakcji gotówkowo dla firmy Y. W tym celu musi dokonać płatności w formie bezgotówkowej przykładowo  poprzez przelew ze swojego z rachunku bankowego po to, żeby móc zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów.

Gdyby przedsiębiorca X  dokonał dla przedsiębiorcy Y płatności gotówką powyżej kwoty 15.000 zł np. poprzez wpłatę gotówki w banku na wskazany rachunek bankowy odbiorcy, wtedy z kosztów uzyskania przychodów zostanie wyłączona kwota transakcji przekraczająca 15.000 zł.

Ma to swoje konsekwencje w art. 22p ust. 1  ustawy o PIT i art. 15d ust. 1 ustawy o CIT. Z obu przepisów wynika, że przedsiębiorcy (podatnicy) nie mogą  zaliczyć

„do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 (…) ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:

1) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego (…)”.

Stanowisko organu skarbowego

Dyrektor  KIS w interpretacji indywidualnej (sygn.: 0112-KDIL3-3.4011.144.2017.10.TW) wydanej w dniu 13 września 2021 r. wyjaśnił, że:

„w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15.000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego”.

Natomiast w interpretacji indywidualnej (sygn.: 0111-KDIB2-1.4010.140.2020.2.PB) z dnia 20 lipca 2020 r. stwierdził, że:

„Zapłata z tytułu zakupionych (…) środków farmaceutycznych poprzez wpłacenie gotówki na rachunek bankowy dostawcy nie spełnia warunków dokonania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego”.

Zobacz także:  Jak przedsiębiorcy i konsumenci mogą płacić za transakcje: płatności gotówkowe i bezgotówkowe

Istotne!

W interpretacji indywidualnej z dnia 22 lutego 2022 r., (sygn.: 0111-KDIB1-2.4010.397.2021.2.DP), Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy z którego wynika, że:

„jeżeli Spółka dokona zapłaty gotówką za transakcję, która powinna była być opłacona przelewem, a następnie uzyska zwrot gotówki i opłaci tą transakcję przelewem na rachunek bankowy kontrahenta znajdujący się na wykazie o którym mowa w art. 96b ustawy o VAT, to w dacie wykonania przelewu wydatek będzie stanowił dla niej koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych (…)”.

Podstawa prawna:

• Art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r.  Prawo przedsiębiorców (tj. Dz.U. 2021.162)
• Art. 22p ust. 1 – 2 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U.2021.1128)
•   Art. 15d. ust. 1- 2  Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U.2021.1800)
• Art. 5 Ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021.2349)

Objaśnienie:

[1] ustawa zmieniająca z dnia 29 października 2021 r.:  Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021. 2105) (dostęp w dniu 21 marca 2022 r.)

[2] ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw: Ustawa z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021.2349) (dostęp w dniu 21 marca 2022 r.)

Stan prawny na dzień 21 marca 2022 roku

Małgorzata Gach

Wanda Książek