Artykuły zewnętrzne
Jak najkorzystniej zatrudnić współmałżonka?
Przedsiębiorca, który chce zatrudnić współmałżonka (jeśli nie mają orzeczonej rozdzielności majątkowej), może to zrobić na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie lub na zasadzie zgłoszenia do ZUS-u jako osoby współpracującej. Jakie konsekwencje wynikają z każdego z tych rozwiązań? Odpowiadamy.
Artykuł zewnętrzny
Współmałżonek jako osoba współpracująca w przedsiębiorstwie
Najprostszą metodą na formalne „zatrudnienie” (nie rodzące bowiem typowego stosunku pracy) współmałżonka w przedsiębiorstwie jest zgłoszenie go do ZUS jako osobę współpracującą. Nie wymaga to sporządzania pisemnej umowy, a odprowadzania za współmałżonka należnych składek (kwoty obowiązujące w 2023 r.):
- na ubezpieczenie społeczne – takich samych jak za przedsiębiorcę niekorzystającego z żadnych referencji i ulg, czyli 60% od kwoty prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia (6935 zł),
- na ubezpieczenie zdrowotne – podstawą do obliczenia składki zdrowotnej dla osoby współpracującej jest 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5224,46 zł), czyli wynosi 470,20 zł.
Łączna suma składek za osobę współpracującą wynosi więc 1790,90 zł (lub 1892,84 zł z ubezpieczeniem chorobowym). Męża lub żonę należy zgłosić do ZUS z kodem 05.
Czy każda pomoc w prowadzeniu firmy oznacza konieczność zgłaszania współmałżonka do ZUS?
Okazjonalne udzielenie pomocy przy prowadzeniu działalności gospodarczej męża albo żony wynika jasno z obowiązków określonych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym – nie oznacza wiec automatycznie, że mąż albo żona są osobą współpracującą. Dopiero wtedy, gdy jego działania na rzecz firmy:
- mają istotny ciężar gatunkowy (czyli znacząco przyczyniają się do wyników finansowych),
- nie mają charakteru wtórnego (takiego jak np. wystawianie faktury czy wydanie towaru pod nieobecność pracowników),
- mają bezpośredni związek z prowadzeniem działalności,
- są stabilne, zorganizowane, podejmowane często i przez znaczący czas,
należy uznać współmałżonka (zgodnie m.in. z orzecznictwem Sądu Najwyższego) za osobę współpracującą podlegającą obowiązkowym ubezpieczeniom w ZUS-ie.
Zatrudnienie współmałżonka na umowę o pracę
Jeśli chcesz zatrudnić męża lub żonę na umowę o pracę, postępujesz dokładnie tak samo jak w przypadku zgłaszania go jako osoby współpracującej. Zgłaszasz małżonka z kodem 05 – nigdy nie będzie on traktowany przez ZUS jako pracownik. Wymiar czasu pracy ani kwota wynagrodzenia współmałżonka nie mają żadnego wpływu na wysokość opłacanych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (wpływają za to na wysokość podatku dochodowego).
Umowy cywilnoprawne ze współmałżonkiem – umowa zlecenie
W przypadku zawarcia ze współmałżonkiem umowy o dzieło obowiązuje Cię taka sama wysokość składek. Dopiero zawarcie z mężem lub żoną umowy zlecenie pozwala traktować go/ją tak jak innych zleceniobiorców (czyli osoby nie spełniające warunków bycia osobą współpracującą). Oznacza to, że wysokość składek będzie zależała od wysokości wynagrodzenia wskazanego w umowie oraz że zgłaszasz współmałżonka do ZUS-u z kodem 04. Dla ułatwienia przyjmijmy, że wynagrodzenie współmałżonka na umowę zlecenie wynosi 1000 zł brutto. W takim przypadku wysokość składek na ubezpieczenie społeczne wynosi 180,30 zł (nie obowiązuje składka na Fundusz Pracy) oraz składkę zdrowotną wynoszącą 9% od wynagrodzenia. Łączna suma składek wynosi praktycznie 10 razy mniej niż we wszystkich pozostałych przypadkach!
Co ważne, jeśli nie chcesz narazić się na problemy w czasie kontroli pracowników ZUS-u, musisz zadbać o to, żeby umowa faktycznie nosiła znamiona umowy zlecenie, a nie umowy o pracę czy o dzieło. Możesz np. zawrzeć w umowie stawkę godzinową (nie mniejszą niż minimalna stawka godzinowa) i rozliczać wykonane zlecenie na podstawie tego, ile czasu poświęcił na nie współmałżonek. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, skorzystaj z usług profesjonalnego biura (np. biuro księgowe Wrocław), zajmującego się kadrami.
