Prawo podatkowe
W 2022 roku obowiązują wyższe kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe
Od 1 stycznia 2022 r. minimalne wynagrodzenie za prace wynosi 3.010 zł brutto. Wraz ze wzrostem płacy minimalnej zostały podwyższone kary grzywien za popełnione przestępstwa lub wykroczenia skarbowe.
Przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe – regulacja prawna
W art. 53 § 2 Kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) ustawodawca podaje, że przestępstwo skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności.
Natomiast z art. 53 § 3 k.k.s. – wykroczenie skarbowe jest czynem zabronionym przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
W Dziale drugim k.k.s. znajduje się klasyfikacja przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych przeciwko:
- obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji (art. 54 – 84 k.k.s.),
- obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami (art. 85 – 96 k.k.s),
- obrotowi dewizowemu (art. 97 – 106ł k.k.s),
- organizacji gier hazardowych (art. 107 – 111 k.k.s).
Kary grzywny za przestępstwa skarbowe popełnione w 2022 r. – ile wynosi?
Zgodnie z dyspozycją art. 23 § 3 k.k.s. stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.
Stąd też minimalna stawka dzienna wynosi 100,33 zł (1/30 płacy minimalnej), a maksymalna stawka dzienna – do 40.132 zł (minimalna stawka dzienna x 400 stawek).
Z art. 23 § 1. K.k.s. wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej; jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720. Zatem :
- minimalna kara grzywny wynosi 1.003,30 zł (minimalna stawka dzienna x 10 stawek), natomiast
- maksymalna kara grzywny – 28.895.040 zł (maksymalna stawka dzienna x 720 stawek),
Wyrokiem nakazowym można wymierzyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających wysokości 200 stawek dziennych, chyba że kodeks przewiduje karę łagodniejszą (art. 23 § 2. k.k.s.). W 2022 r. kara grzywny wyniesie do 8.026,400 zł (maksymalna stawka dzienna x 200 stawek).
Istotne!
Wysokość ustalanej przez sąd stawki dziennej zależy od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku kalendarzowym, a także dochodów podatnika (przedsiębiorca), jego warunków osobistych, rodzinnych, stosunków majątkowych i możliwości zarobkowych.
Kara grzywny za wykroczenie skarbowe popełnione w 2022 r. – ile wynosi?
Kary za wykroczenia skarbowe są wymierzane przez organ podatkowy albo sąd. Z dyspozycji art. 48 § 1 k.k.s. wynika, że kara grzywny może wynosić w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2022 r. minimalna kara grzywny wynosi 301 zł, a maksymalna kara grzywny 60.200 zł (minimalne wynagrodzenie za pracę x 20).
Stosownie do art. 48 § 2 k.k.s. mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2022 r. będzie to kwota do 15.050 zł (minimalne wynagrodzenie za pracę x 5).
Kto ponosi odpowiedzialność za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego?
Na podstawie art. 9 § 3 k.k.s za popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego odpowiada podatnik, a także:
„ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej”.
Będzie to przykładowo główny księgowy, dyrektor finansowy, członkowie zarządu handlowych spółek kapitałowych
Z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2006 r. (sygn. akt III KK 213/05) wynika że:
„sprawcą przestępstwa, odpowiadającym w oparciu o treść art. 9 § 3 k.k.s., może być m.in. doradca podatkowy zajmujący się na podstawie umowy sprawami gospodarczymi (w tym także finansowymi) osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której przyznano zdolność prawną. Prowadzenie ksiąg rachunkowych przez doradcę podatkowego wyczerpuje znamię zajmowania się sprawami gospodarczymi”.
W jaki sposób podatnik może uniknąć sankcji karno- skarbowych?
Podatnik może uniknąć sankcji karnoskarbowych poprzez złożenie do naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego. zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego tzw. „czynnego żalu”. Instytucja „czynnego żalu” jest uregulowana w art. 16 § 1 k.k.s.:
„Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu”.
Wraz ze składanym „czynnym żalem” należy uiścić „w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym”.
Należy podkreślić, że „czynny żal” jest skuteczny, wtedy, gdy organ podatkowy nie wie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
Zobacz: Złóż czynny żal – dobrowolne przyznanie się do naruszenia przepisów podatkowych
Podstawa prawna:
Art. 9, art. 16 § 1 , art. 23, art. 48 Kodeksu karnego skarbowego ( t.j. Dz.U.2021.408)
Stan prawny na dzień 14 marca 2022 roku
Małgorzata Gach
Wanda Książek