Artykuły zewnętrzne
Kto ma obowiązek prowadzić księgę przychodów i rozchodów?
Prowadzenie księgi przychodów i rozchodów (KPiR) to jedna z form ewidencji księgowej, którą mogą stosować przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Jednak nie każdy przedsiębiorca ma obowiązek jej prowadzenia. Kto ma zatem obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów? Kiedy należy ją założyć? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

Artykuł zewnętrzny
Kto ma obowiązek prowadzić KPiR?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa obowiązek prowadzenia KPiR dotyczy:
- osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, które wybrały opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa) lub podatkiem liniowym;
- spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, które prowadzą działalność gospodarczą i wybrały opodatkowanie na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym.
Dodatkowo, aby przedsiębiorca był zobowiązany do prowadzenia KPiR, jego przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów oraz operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy nie mogą przekroczyć równowartości 2 500 000 euro, czyli 10 711 500 zł. W 2024 roku limit ten wynosił 2 000 000 euro czyli 9 218 200 zł. Po przekroczeniu tego limitu podmioty te są zobligowane do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych.
Kto nie musi prowadzić KPiR?
Obowiązek prowadzenia KPiR nie dotyczy:
- podatników opłacających podatek dochodowy w formach zryczałtowanych, takich jak ryczałt od przychodów ewidencjonowanych czy karta podatkowa;
- podatników, którzy są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli tych, których przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok wyniosły co najmniej 2 500 000 euro. W takim przypadku przedsiębiorca traci prawo do prowadzenia KPiR;
- osób wykonujących wyłącznie usługi przewozu osób i towarów taborem konnym;
- adwokatów wykonujących zawód wyłącznie w zespole adwokackim;
- podatników dokonujących odpłatnego zbycia składników majątku.
Zwolnienie z obowiązku prowadzenia KPiR
W pewnych sytuacjach podatnik może zostać zwolniony z obowiązku prowadzenia KPiR. Zgodnie z przepisami, zwolnienie to może dotyczyć przypadków uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, takimi jak:
- rodzaj i rozmiar wykonywanej działalności,
- wiek oraz stan zdrowia podatnika.
Aby skorzystać z takiego zwolnienia, przedsiębiorca musi złożyć pisemny wniosek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla swojego miejsca zamieszkania. Wniosek należy złożyć:
- co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem miesiąca, od którego zwolnienie miałoby obowiązywać,
- w przypadku rozpoczęcia działalności lub powstania obowiązku prowadzenia KPiR w trakcie roku podatkowego, wniosek należy złożyć w ciągu 14 dni od rozpoczęcia działalności lub powstania obowiązku prowadzenia księgi.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie to nie zwalnia podatnika z obowiązku prowadzenia innych wymaganych ewidencji, takich jak ewidencja VAT czy ewidencja środków trwałych.
Zakładanie KPiR
KPiR należy założyć:
- z początkiem roku podatkowego (1 stycznia),
- w dniu rozpoczęcia działalności – jeżeli zaczęto prowadzić ją w trakcie roku.
Można prowadzić ją zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Coraz więcej firm decyduje się na wygodną formę KPiR online, która pozwala na automatyczne księgowanie, archiwizację danych i dostęp do ewidencji z każdego miejsca.
Podsumowując, należy stwierdzić, że obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów dotyczy przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub spółki cywilne, jawne czy partnerskie, wybrali opodatkowanie na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym oraz nie przekroczyli określonego limitu przychodów. W przypadku spełnienia określonych warunków, przedsiębiorcy mogą zostać zwolnieni z tego obowiązku. Warto jednak pamiętać, że prowadzenie KPiR wiąże się z odpowiedzialnością za prawidłowe ewidencjonowanie przychodów i kosztów, dlatego w razie wątpliwości warto skorzystać z pomocy specjalistów lub programów księgowych.