Nowa odsłona ulgi na zabytki

Ulga na zabytki – na czym polega?

Ulga na zabytki umożliwia podatnikom – osobom fizycznym – zarówno przedsiębiorcom jak i nie-przedsiębiorcom pomniejszenie dochodu do opodatkowania o określone wydatki, związane właśnie z obiektami zabytkowymi.

Ulga na zabytki – wpłaty na fundusz remontowy

Właściciele lub współwłaściciele nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków mogą odliczyć m.in. 50% faktycznie dokonanych wpłat na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni. Podatnik musi posiadać odpowiednie dowody potwierdzające te wpłaty wynikające np. z wyciągów bankowych lub też musi uzyskać zaświadczenie o wysokości wpłat wystawione przez wspólnotę lub spółdzielnię.

Ulga na zabytki – odliczenie wydatków na prace konserwatorskie czy remontowe

W zakresie zabytków nieruchomych w roku 2022 możliwe jest również odliczenie 50% wydatków na roboty remontowe, prace konserwatorskie, czy restauratorskie, pod warunkiem jednakże i w oparciu o posiadane przez podatnika pozwolenia konserwatora na prowadzenie określonych prac lub zaleceń konserwatorskich w zakresie zabytków gminnych. Podstawą rozliczenia mogą być wyłącznie faktury VAT wystawione przez podatników VAT nie korzystających ze zwolnienia z tego podatku. Rozliczeniu nie podlegają prace „nadmiarowe” przekraczające zakres nakazanych prac.

Od 1 stycznia 2023 r. nastąpi zmiana regulacji w tym zakresie i warunkiem odliczenia dodatkowym będzie uzyskanie zaświadczenie wojewódzkiego konserwatora zabytków potwierdzającego wykonanie zalecanych prac zgodnie z pozwoleniem na prowadzenie tych prac. Odliczane kwoty będą w dalszym ciągu musiały być ujęte w fakturach VAT wystawianych przez czynnych podatników VAT. Odliczenie może najwcześniej nastąpić po uzyskaniu zaświadczenia konserwatora o wykonaniu prac.

Ulga na zabytki – nabycie obiektu zabytkowego   

Do 31.12.2022 r. obowiązuje jeszcze przepis dający prawo do odliczenia od dochodu wydatku na zakup w roku 2022 zabytkowej nieruchomości, wpisanej do rejestru pod warunkiem, jednakże, że podatnik „na nabytą nieruchomość poniósł wydatek”. Chodzi tu o wydatki na remont, konserwację czy prace restauratorskie, a zatem o kategorie wydatków o których mowa powyżej. Ustawa nie wskazuje minimalnej wartości tych wydatków, podaje natomiast, że ulga z tego tytułu może być zastosowana po nabyciu zabytku nieruchomego w rozliczeniu za rok, w który po raz pierwszy poniesiono wydatki na remont czy prace konserwatorskie.

W tym zakresie ulga jest limitowana kwotowo a jej maksymalna wysokość nie może przekroczyć iloczynu kwoty 500 zł i liczby metrów kwadratowych powierzchni użytkowej zabytku nieruchomego – maksymalnie 500.000 zł.

Po 1 stycznia 2023 r. ww. ulga zniknie zupełnie. Przy czym do wydatków m.in. na nabycie zabytku poniesionych do 31.12.2022 r. stosować się będzie przepisy dotychczasowe.

Zastosowanie znajdzie tu zatem przepis zgodnie z którym, w sytuacji, gdy kwota dochodu lub przychodu za dany rok jest niższa niż kwota przysługującego odliczenia, wówczas podatnik może dokonać odliczenia kwoty ulgi nieznajdującej pokrycia w rocznym dochodzie/przychodzie maksymalnie przez 6 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonano odliczenia po raz pierwszy. Dotyczyć to będzie także – na zasadzie ochrony praw nabytych także nierozliczonej za rok 2022 ulgi na zakup jeszcze w roku 2022 zabytkowej nieruchomości wpisanej do właściwego rejestru.

Tym samym od 1 stycznia 2023 r.  w porównaniu do sytuacji z dnia 1.01.2022 r. przepisy dotyczące ulgi na zabytki zostaną jak się wydaje nieco bardziej zracjonalizowane.

Stan prawny na dzień 2 sierpnia 2022 r.

Małgorzata Gach