Prawo spółek
Restrukturyzacja firmy: Postępowanie o zatwierdzenie układu – etap pozasądowy (2)
Kontynuujemy temat restrukturyzacji firmy 2023.
W poprzedniej części artykułu, Restrukturyzacja firmy: Postępowanie o zatwierdzenie układu – etap pozasądowy (1), przedstawiłyśmy pierwszą część procedury pozasądowej postępowania o zatwierdzenie układu:
- podpisanie przez dłużnika umowy z nadzorcą układu,
- ustalenie przez dłużnika dnia układowego,
- przygotowanie z pomocą nadzorcy układu spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych oraz wstępnego planu restrukturyzacyjnego,
- obwieszczenie nadzorcy układu o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych,
- założenie i prowadzenie przez nadzorcę układu akt postępowania restrukturyzacyjnego systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe.
Poznajmy dalszą część etapu pozasądowego niniejszego postępowania.
Jakie są dalsze czynności pozasądowe w postępowaniu o zawarcie układu?
Po ustaleniu dnia układowego oraz przygotowaniu propozycji układowych dla wierzycieli następuje:
- głosowanie nad przyjęciem układu za pomocą karty do głosowania (art. 212 ust. 1 pr.restr.),
- sporządzenie przez nadzorcę układu sprawozdania, które zawiera m.in. właściwy plan restrukturyzacyjny oraz stwierdzenie przyjęcia układu (art. 217 ust. 4 w zw. z art. 220 pr.restr.).
Propozycje układowe dla wierzycieli – czym są i co zawierają
Dłużnik składa propozycje układowe swoim wierzycielom. Określają one warunki na jakich dłużnik chciałby spłacić powstałe zadłużenie ( art. 155 pr. restr. ).
Na podstawie art. 156 ust. 1 pr. restr. dłużnik może m.in. zaproponować wierzycielom:
1) odroczenie terminu wykonania, czyli ustalenie nowego terminu spłaty długów,
2) rozłożenie spłaty na raty,
3) zmniejszenie wysokości.
„W praktyce najpopularniejszym sposobem restrukturyzacji jest połączenie tych trzech pierwszych sposobów. Dłużnik proponuje w takim wypadku np.: zredukowanie sumy zobowiązań o 40%, umorzenie w całości odsetek, odroczenie terminu płatności do 6. miesiąca od dnia uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu i płatność pozostałej części w szesnastu równych kwartalnych ratach. Takie propozycje powinny dodatkowo zostać sprecyzowane przez wskazanie dnia miesiąca, w którym zapada wymagalność poszczególnych rat” – wskazuje piśmiennictwo [1].
W jaki sposób odbywa się głosowanie nad przyjęciem układu ?
Wierzyciele głosują nad przedstawionymi im przez dłużnika propozycjami układowymi. Głosowanie nad przyjęciem układu może odbywać się poprzez zbieranie głosów wierzycieli przez nadzorcę układu za pomocą KRZ dostępnym na portalu PUB lub na zorganizowanym przez niego zgromadzeniu wierzycieli.
Zbieranie głosów wierzycieli odbywa się w następujący sposób:
- Wierzyciele oddają głos za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, w którym nadzorca układu zamieszcza kartę do głosowania. Następuje to poprzez zalogowanie się w systemie i wypełnienie karty do głosowania.
- Nadzorca układu za pośrednictwem poczty lub komornika sądowego doręcza wierzycielom, na adres wskazany w rejestrze, do którego jest wpisany wierzyciel, (np. KRS lub CEIDG) informację o sposobie głosowania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe z pouczeniem o sposobie uwierzytelnienia się i sposobie wypełnienia karty do głosowania. Jeżeli wierzyciel nie jest wpisany do rejestru, wtedy nadzorca układu doręcza powyższą informację na adres wierzyciela znany dłużnikowi (art. 212 ust. 1 pr. restr.).
Nadzorca układu może przeprowadzić głosowanie nad układem zwołując zgromadzenie wierzycieli. W zależności od wysokości przysługującej wierzytelności dzieli wtedy wierzycieli na grupy np. na wierzycieli będących kontrahentami handlowymi dłużnika, wierzycieli publiczno-prawnych, wierzycieli będących bankami. zależności od wysokości przysługującej im wierzytelności.
O terminie zgromadzenia wierzycieli zwołanego w celu głosowania nad układem nadzorca układu zawiadamia wierzycieli umieszczonych w spisie wierzytelności, jednocześnie doręczając im propozycje układowe, informację o podziale wierzycieli na grupy, obejmujące poszczególne kategorie interesów, informację o sposobie głosowania na zgromadzeniu wierzycieli oraz pouczenie o treści przepisów art. 107–110, art. 113 i art. 115–119 pr. restr.
Z przebiegu zgromadzenia wierzycieli sporządza się protokół w formie elektronicznej. Należy również utrwalić przebieg zgromadzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk (art. 212 pr. restr.).
Co zawiera karta do głosowania ?
Zgodnie z art. 213 ust. 1 pr. restr. karta do głosowania zawiera m.in.:
1) oznaczenie dłużnika (imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwa oraz numer PESEL albo numer w KRS lub NIP, jeżeli dłużnik ma taki numer,
2) imię i nazwisko głosującego wierzyciela albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres, a gdy wierzycielem jest spółka osobowa, osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – imiona i nazwiska reprezentantów, w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni,
3) kwotę wierzytelności głosującego wierzyciela,
4) sumę wierzytelności objętych układem z mocy prawa oraz sumę wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela,
5) wskazanie dnia układowego,
6) pełną treść propozycji układowych z jednoznacznym wskazaniem, które z propozycji dotyczą głosującego wierzyciela;
7) oznaczenie nadzorcy układu (imię i nazwisko albo nazwę nadzorcy układu, numer licencji nadzorcy układu),
18) treść głosu oddanego przez wierzyciela za albo przeciw układowi,
19) wskazanie dnia oddania głosu,
10) podpis wierzyciela, osób uprawnionych do jego reprezentowania albo podpis jego pełnomocnika.
Wzór karty do głosowania w postępowaniu o zatwierdzenie układu określił Minister Sprawiedliwości w drodze Rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. (Dz.U.2015.2215).
Ważne!
W uzasadnieniu Postanowienia z dnia 23 kwietnia 2021 r. (sygn. akt VI GRz 13/20, Legalis nr 2628264) Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku – VI Wydział Gospodarczy podkreślił, że:
„karta do głosowania musi zawierać pełną treść propozycji układowych z jednoznacznym wskazaniem, które z propozycji dotyczą głosującego wierzyciela. Karty do głosowania w zakresie propozycji układowych odnoszących się do poszczególnych grup muszą być zatem identyczne, albowiem w innym wypadku wypacza to sens głosowania. Nie sposób bowiem zatwierdzić układu, gdzie wierzyciele otrzymują różne karty do głosowania w zakresie propozycji układowych” [2].
Czy wierzyciele mogą kontaktować się z nadzorcą układu?
Wierzyciele mogą zwrócić się do nadzorcy układu z wnioskiem o udzielenie informacji na temat sytuacji finansowej dłużnika w celu weryfikacji możliwości wykonania przez niego układu co miałoby ułatwić wierzycielom podjęcie racjonalnej decyzji o głosowaniu za czy też przeciw układowi ( art. 216 pr. restr.). Nadzorca układu może udzielić informacji dotyczących:
„poziomu sprzedaży, średniej marży, podpisanych kontraktów, kwot objętych postępowaniami przetargowymi itp. powinny zostać udzielone. Nie ma natomiast podstaw, aby dłużnik i nadzorca udzielali wierzycielom informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, jak np. metoda kalkulacji kontraktu, stawki konkretnych podwykonawców czy marża na konkretnych kontraktach”. Tak Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022[w:] komentarzu do art. 216 ust. 1 pr. restr.
W ciągu trzech miesięcy powinny zostać zebrane wszystkie głosy. Powyższe wynika z dyspozycji art. 215 pr. restr. zgodnie z którym głos wierzyciela zachowuje ważność, o ile wniosek dłużnika o zatwierdzenie układu wpłynął do sądu przed upływem trzech miesięcy od dnia oddania głosu.
Kiedy układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu zostanie przyjęty?
W świetle art. 119 ust. 1- 2 pr. restr. układ zostaje przyjęty, jeżeli za jego przyjęciem wypowie się za nią większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.
W przypadku, gdy głosowanie nad układem przeprowadza się w grupach wierzycieli, obejmujących poszczególne kategorie interesów, układ zostaje przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli z tej grupy, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności, przysługujących głosującym wierzycielom z tej grupy.
Literatura prawnicza wyjaśnia:
„Do stwierdzenia, że układ został przyjęty przy głosowaniu jednolitym, potrzebne jest jednoczesne osiągnięcie dwóch większości: większości osobowej (ponad 50% spośród tych, którzy oddali ważne głosy, zagłosowało za układem) oraz większości kapitałowej (wierzyciele, którzy oddali głosy za przyjęciem układu, dysponują ponad 2/3 kapitału przysługującego wierzycielom, którzy oddali ważne głosy)” Tak Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, Legalis [w:] komentarzu do art. 119 pr. restr.
Istotne!
Układ zostaje przyjęty, chociażby nie uzyskał wymaganej większości w niektórych z grup wierzycieli, jeżeli wierzyciele mający łącznie dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom głosowali za przyjęciem układu, a wierzyciele z grupy lub grup, które wypowiedziały się przeciw przyjęciu układu, zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego (art. 119 ust. 3 pr. restr.).
Sprawozdanie nadzorcy układu
Przyjęcie układu stwierdza nadzorca układu ( art. 217 ust. 4 pr. restr.).
„Jeżeli nadzorca układu stwierdzi, że w żadnej z kategorii interesu nie osiągnięto obu wymaganych większości, albo też w odniesieniu do wszystkich wierzytelności stwierdzi brak większości osobowej lub kapitałowej (gdy głosowano jednolicie – bez podziału na kategorie), informuje o tym niezwłocznie dłużnika” [3] .
Nadzorca układu sporządza sprawozdanie, którego jednym z elementów jest stwierdzenie przyjęcia układu oraz ocenę zgodności z prawem przebiegu samodzielnego zbierania głosów wraz ze wskazaniem innych okoliczności, które mogą mieć wpływ na zatwierdzenie układu ( art. 220 ust. 1 pkt)
Niniejsza ocena:
„powinna zawierać opis sposobu doręczania kart do głosowania wierzycielom, powiadomienia wierzycieli, którzy nie oddali głosu, wraz ze wskazaniem, że nadzorca układu odebrał od dłużnika oświadczenia niezbędne do ustalenia tych okoliczności – w szczególności co do przesłanek z art. 116 PrRestr.” [4].
W trzeciej części artykułu omówimy sądową część postępowania o zatwierdzenie układu.
Podstawa prawna: Art. 119, art. 155- 156 ust. 1, art. 212, art. 213 ust. 1 i ust. 4, art. 215, art. 216 ust. 1, art. 217 ust. 4 , art. 220 Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U.2022.2309)
Objaśnienie:
[1] Tak Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, Legalis [w:] komentarzu do art. 155 ust. 1 ustawy – Prawo restrukturyzacyjne.
[2] Zobacz także Postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku – XII Wydział Gospodarczy Odwoławczy z dnia 12 października 2022 r. (sygn.akt XII Gz 250/22, Legalis nr 2885016).
[3] Tak Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, Legalis [w:] komentarzu do art. 217 ust. 4 ustawy – Prawo restrukturyzacyjne.
[4] Tak Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2022, Legalis [w:] komentarzu do art. 220 pkt 2 ustawy – Prawo restrukturyzacyjne.
Stan prawny na dzień 29 sierpnia 2023 roku
Małgorzata Gach, Wanda Książek
