Prawo spółek
Likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej a rozwiązanie umowy najmu i umów o prace
Obecnie niestety coraz więcej przedsiębiorstw zmaga się z licznymi problemami finansowymi. W wielu przypadkach skutkować to może koniecznością likwidacji działalności gospodarczej aby nie multiplikować problemów. Zlikwidowanie jednoosobowej firmy wymaga podjęcia pewnych kroków, w szczególności w sytuacji, kiedy przedsiębiorca wynajmował lokal na działalność gospodarczą, albo zatrudniał pracowników.
Poniżej kilka kwestii, istotnych dla ostatecznego zakończenia jednoosobowej działalności gospodarczej.
Jak zakończyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Likwidacja działalności wymaga pewnych kroków. Nie wystarczy zakończyć świadczenie usług, czy sprzedaż towarów. Zgodnie z prawem można złożyć wniosek o wykreślenie wpisu z CEIDG w terminie 7 dni od chwili, kiedy całkowicie zaprzestanie się wykonywania obowiązków w ramach prowadzenia swojej firmy.
Można zrobić to elektronicznie, poprzez opatrzenie wniosku podpisem kwalifikowanym, osobiście w urzędzie miasta lub gminy, albo poprzez skorzystanie z usług poczty. Formularz należy przesłać do urzędu miasta, lub gminy. W przypadku składania wniosku poprzez wysyłkę listem, autentyczność podpisu na wniosku należy wcześniej poświadczyć u notariusza i dołączyć takie poświadczenie do wysyłanego formularza.
Konieczne zatem staje się wpisanie we wniosku daty, kiedy oficjalnie wykonywane były ostatnie czynności związane z działalnością gospodarczą. Tym samym każdy przedsiębiorca najpierw zamyka działanie jednoosobowej działalności gospodarczej, a dopiero później składa wniosek o jej likwidację, czyli właśnie o wykreślenie wpisu z CEIDG.
Oczywiście likwidacja JDG to nie tylko wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG, ale także zamknięcie rachunków bankowych czy sporządzenie spisu z natury dla celów podatku dochodowego czy podatku VAT.
Informacje praktyczne w tym zakresie dostępne są m.in. stronie biznes.gov.pl.
Likwidacja firmy jednoosobowej, a rozwiązanie umowy najmu lokalu
Pamiętać przy tym również trzeba o zakończeniu stosunków umownych, podstawowych dla działalności firmy, w tym np. umów czy umowy najmu.
Umowa najmu zawarta na czas nieoznaczony
W przypadku umowy najmu zawartej na czas nieoznaczony, przy wypowiadaniu tej umowy należy dochować terminów przewidzianych w umowie. Jeśli jednak zastosowanie znajdują terminy ustawowe. Terminy te zależne są od częstotliwości wnoszenia opłaty za czynsz. I tak odpowiednio:
– jeżeli czynsz płatny był w dłuższych odstępach czasowych niż miesiąc – umowę najmu lokalu można rozwiązać na koniec kwartału rozliczeniowego
– jeżeli czynsz płatny był miesięcznie, okres wypowiedzenia będzie wynosił miesiąc,
– jeżeli czynsz płatny był w krótszych odstępach czasowych niż miesiąc, umowę najmu można rozwiązać za 3 dniowym wypowiedzeniem,
– jeżeli czynsz płatny był każdego dnia, okres wypowiedzenia wynosi 1 dzień.
Umowa najmu na czas oznaczony
W sytuacji, kiedy umowa najmu zawarta była na czas oznaczony, generalnie powinna obowiązywać do upływu czasu oznaczonego w jej treści. O ile sama umowa nie przewiduje możliwości rozwiązania w określonych przypadkach, przedsiębiorcy pozostanie podjęcie rozmów z wynajmującym dla zawarcia porozumienia w sprawie wcześniejszego zakończenia ww. stosunku prawnego. W skrajnym natomiast przypadku przedsiębiorca będzie się musiał liczyć z tym, że umowa najmu rozwiąże się dopiero z datą wskazaną w jej treści, zaś on sam niezależnie od tego czy wcześniej zlikwiduje firmę czy nie, będzie zobowiązany do dokonywania dalszych płatności z tego tytułu.
Zakończenie jednoosobowej działalności gospodarczej, a umowy o pracę
Zakończenie działalności gospodarczej przez pracodawcę będącego osobą fizyczną nie jest równoznaczne z ustaniem stosunków pracy z jego pracownikami. Jednakże, zakończenie działalności gospodarczej jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.
Pracodawca, zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510)[1], pozostaje pracodawcą w dalszym ciągu, nawet jeśli zlikwiduje działalność gospodarczą. Wynika to z tego, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.
Z treści przytoczonego przepisu wynika zatem, że dla posiadania statusu pracodawcy wystarczająca jest okoliczność zatrudniania pracowników, natomiast bez znaczenia pozostaje fakt prowadzenia działalności gospodarczej.
Okoliczność zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej i wykreślenie jej z CEIDG nie jest równoznaczne ze zwolnieniem pracowników.
W związku z tym na przedsiębiorcy w dalszym ciągu ciążyć będą obowiązki wynikające z obowiązujących jeszcze umów o pracę, w tym w zakresie wypłaty wynagrodzeń na rzecz pracowników.
Dla definitywnego rozwiązania tych kwestii, pracodawca powinien wypowiedzieć umowę o pracę każdemu z pracowników – z zachowaniem terminów wypowiedzenia, jako przyczynę podając zakończenie działalności gospodarczej. [2], [3]
Podsumowanie
Zakończenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie powoduje automatycznego rozwiązania umów zawartych przez przedsiębiorcę. Decydując się na likwidację jednoosobowej działalności gospodarczej, należy odpowiednio zaplanować cały proces uwzględniając w szczególności zapisy obowiązujących przedsiębiorcę umów.
Podstawa prawna:
[1] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.)
[2] Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 19 września 2012 r., sygn. akt III AUa 720/12.
[3] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2001 r. w sprawie o sygn. akt I PKN 830/00.
Stan prawny na dzień 27 października 2022 r.
Małgorzata Gach – Kancelaria Radcy Prawnego Małgorzata Gach
Klaudia Kowalczyk – aplikant radcowski w kancelarii