#Poznaj się na spółkach
Jakie są rodzaje spółek?
Obecnie jedną z najpopularniejszych form prowadzenia działalności jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Nie każdy może i czasami nie powinien być jednak sobie sterem, żeglarzem i okrętem. W momencie, w którym postanowimy zawiązać spółkę z inną osobą pojawia się pytanie: Ale jaką? Dziś przedstawię pokrótce wszystkie osiem rodzajów spółek, które regulują przepisy prawa na terenie RP.
Przedsiębiorcy w Polsce mogą prowadzić działalność gospodarczą w oparciu o różne rodzaje spółek. W Kodeksie cywilnym regulowana jest spółka cywilna, zaś w Kodeksie spółek handlowych uregulowane są pozostałe typy spółek, które dzieli się na dwie kategorie:
- spółki osobowe: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna,
- spółki kapitałowe: spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna.
Każda z powyższych spółek rządzi się swoimi prawami. Poniżej kilka informacji o każdej z nich.
Spółka cywilna
Spółka cywilna jest tak naprawdę umową podpisana między dwoma lub większą liczbą wspólników. Wspólnik spółki cywilnej – osoba fizyczna musi być przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG. Obok osób fizycznych wspólnikami spółki cywilnej mogą być też osoby prawne (np. spółka z o.o.). lub też inne spółki niemające osobowości prawnej np. spółka jawna. Plusem założenia tego typu spółki jest brak kapitału początkowego i mało formalności przy jej zakładaniu (wystarczy umowa). Minusem natomiast jest fakt, iż spółka tego typu nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębnym podmiotem prawa oraz nie ma swojego wyodrębnionego majątku. Odpowiedzialność za zobowiązania obciąża wszystkich wspólników i może się odnosić także do ich majątku prywatnego.
Więcej informacji o spółce cywilnej znajdziesz w artykule: Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej: Spółka cywilna (1)
Spółka jawna
Spółka jawna posiada już zdolność prawną, pomimo braku osobowości prawnej. Oznacza to, że w imieniu spółki jawnej można zaciągać zobowiązania oraz nabywać prawa, pozywać i być pozywaną. Plusem założenia tego typu spółki jest prosta forma jej założenia – można tego dokonać także za pomocą portalu informatycznego S24. Minusem – subsydiarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki, która w przypadku bezskutecznej egzekucji z majątku spółki daje możliwość egzekwowania z majątku prywatnego wspólników.
Więcej informacji o spółce cywilnej znajdziesz w artykule: Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej: Spółka jawna (1)
Spółka partnerska
Spółkę tą mogą założyć wyłącznie osoby posiadające uprawnienia do wykonywania wolnych zawodów wskazanych w Kodeksie Spółek Handlowych (KSH). Plusem tego typu spółki jest możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań, jak również to, że nie ma wyznaczonej minimalnej kwoty kapitału. Minusem, ograniczona liczba podmiotów, którzy taką spółkę założyć.
Więcej informacji o spółce partnerskiej znajdziesz w artykule: Spółka partnerska
Spółka komandytowa
Spółka komandytowa jest jedną z bardziej popularnych spółek. Tworzą ją minimum dwa podmioty, z których jeden jest Komandytariuszem a drugi Komplementariuszem. Komandytariusz pozostaje zwykle wspólnikiem biernym i ponosi odpowiedzialność do wysokości sumy komandytowej. Natomiast drugi ze wspólników – Komplementariusz – pełni w spółce komandytowej aktywną rolę. Do jego podstawowych zadań należy prowadzenie spraw spółki (zarzadzanie spółką) i jej reprezentowanie. Za zobowiązania spółki ponosi odpowiedzialność bez ograniczeń.
Więcej informacji o spółce komandytowej znajdziesz w artykule: Spółka komandytowa
Na temat spółki komandytowej, w ramach cyklu #Poznaj się na spółkach, stworzyłam także bezpłatny poradnik “Spółka komandytowa. Praktyczny poradnik korzyści”
Spółka komandytowo-akcyjna
Jest to forma trochę podobna do spółki komandytowej, z tym, że w spółce komandytowo-akcyjnej występują – podobnie jak w spółce komandytowej dwa rodzaje wspólników. Jest to Komplementariusz, który zajmuje się prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentacją oraz Akcjonariusz. Akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, powinien natomiast wnieść do niej określony wkład na pokrycie kapitału zakładowego. Minimalny kapitał zakładowy w spółce komandytowo-akcyjnej wynosi 50 000 zł.
Więcej informacji o spółce komandytowo-akcyjnej znajdziesz w artykule: Spółka komandytowo-akcyjna
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Wspólnikiem tego typu spółki może być dowolny podmiot prawa, tj. zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Nie ma także przeszkód, aby jej wspólnikiem pozostawała np. spółka jawna czy komandytowa. Spółka z o.o. wymaga wniesienia kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 5 000 złotych. Plusem tego typu spółki jest elastyczność w doborze wspólników oraz fakt, iż nie są oni odpowiedzialni swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Minusem może być sformalizowany sposób działania takiego podmiotu jak również nieco wyższe koszty funkcjonowania.
Więcej informacji o spółce z o.o. znajdziesz w artykule: Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej: Spółka z o.o.
Jeśli zastanawiasz się nad założeniem spółki z o.o., przeczytaj darmowy dodatek, który opracowałam w ramach cyklu #Poznaj się na spółkach.
Spółka akcyjna
Spółkę akcyjną może założyć dowolna liczba wspólników. Mogą to być osoby fizyczne, prawne czy jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Ten typ spółki wymaga większego zaangażowania kapitałowego, minimalny kapitał zakładowy tej spółki wynosi 100.000 zł. Majątek spółki nie należy do akcjonariuszy, mają oni natomiast prawo do dywidendy – udziału w zyskach. Nie są oni też odpowiedzialni za zobowiązania spółki. Główne minusy funkcjonowania w tej formule prawnej to wysoki stopień sformalizowania oraz praktycznie najwyższe koszty funkcjonowania.
Więcej informacji o spółce akcyjnej znajdziesz w artykule: Spółka akcyjna
Prosta spółka akcyjna
Jest to bardzo młoda forma spółki, jako że przepisy dotyczące prostej spółki akcyjnej zaczęły obowiązywać od dnia 1 lipca 2021 roku. Prosta Spółka Akcyjna (PSA) uproszczona forma spółki akcyjnej, którą można znacznie łatwiej założyć, prowadzić, a w razie konieczności rozwiązać. Nie ma też minimalnego kapitału zakładowego (może on wynieść nawet symboliczne 1 zł). Minusem tego typu spółki jest jej nowość. Ze względu na fakt, iż przepisy dotyczące PSA weszły w życie dopiero w tym roku, a PSA jest tak naprawdę kompilacją cech spółek kapitałowych oraz osobowych, mogą nastąpić problemy w interpretacji regulacji prawnych dotyczących tego rodzaju spółki.
Więcej informacji o PSA znajdziesz w artykule: Prosta spółka akcyjna od marca 2021 roku
Jak widać, wybór jest przeogromny. Początkującym przedsiębiorcom ciężko jest zdecydować, która ze spółek najlepiej będzie odpowiadać ich potrzebom. Trudna decyzja może także czekać tych przedsiębiorców, którzy są etapie rozwoju czy zmian dotychczas prowadzonej działalności, albo też planują założyć nową dodatkową. Aby ułatwić decyzję, informacje o każdej z nich, wraz z wadami i zaletami, zebrałam w “Porównywarce spółek”. Można ją pobrać za bezpłatnie, klikając w poniższą grafikę.
Małgorzata Gach
